Στην τελική ευθεία βρίσκονται μεγάλα έργα πολιτισμού στο Νομό Ρεθύμνου, που έχουν εξασφαλίσει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και άλλα ακόμα, τα οποία αφορούν αναστηλώσεις, συντηρήσεις προβολής και ανάδειξης των μνημείων του τόπου.
Ειδικότερα, το επόμενο εξάμηνο αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί ο εκθεσιακός χώρος της Ιεράς Μονής Αρκαδίου, το προσωρινό Αρχαιολογικό Μουσείο στον Άγιο Φραγκίσκο, αλλά και η αποκατάσταση πτέρυγας της Ιεράς Μονής Πρέβελη. Τα έργα αυτά εκτελούνται από την Εφορία Αρχαιοτήτων υπό την αυστηρή επίβλεψη του υπουργείου Πολιτισμού από το ΕΣΠΑ.
Ειδικότερα, η προσωρινή μουσειακή έκθεση που θα στεγαστεί στην αίθουσα του Αγίου Φραγκίσκου, έχει ενταχτεί στο ΕΣΠΑ με προϋπολογισμό περίπου 283.000 ευρώ. Η χρηματοδότηση αφορά στη μεταφορά του αρχαιολογικού πλούτου του Ρεθύμνου από τον υφιστάμενο χώρο στον οποίο στεγάζεται (στην Φορτέτζα), στην αίθουσα του Αγίου Φραγκίσκου, στην παλιά πόλη.
Σε σχετικές δηλώσεις της η κυρία Αναστασία Τζιγκουνάκη, προϊσταμένη της Εφορίας Ρεθύμνου τόνισε: «Βρισκόμαστε στη φάση του διαγωνισμού για δεύτερη φορά που αφορά στην προμήθεια των προθηκών. Έχει ήδη γίνει η διαρρύθμιση του χώρου, ο οποίος έχει ανακαινιστεί, έχουν προσληφτεί οι συντηρητές για τα εκθέματα και περιμένουμε να ολοκληρωθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για να ξεκινήσουμε την μεταφορά τους. Κανονικά το έργο ολοκληρώνεται τον Απρίλιο, όμως λόγω της γραφειοκρατίας και τα νέα συστήματα με τους ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς θα ζητηθεί παράταση. Οπότε εκτιμούμε ότι δεν θα είμαστε έτοιμοι την καλοκαιρινή περίοδο αλλά το Φθινόπωρο. Στον Άγιο Φραγκίσκο θα φιλοξενηθούν εκθέματα από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου, αλλά και κάποια άλλα βυζαντινά, τα οποία δεν εκτίθενται σήμερα.
Υπενθυμίζεται ότι η διάρθρωση της έκθεσης που θα λειτουργήσει στον Άγιο Φραγκίσκο, θα γίνεται σε χρονολογικές ενότητες, στο πλαίσιο των οποίων θα εκτεθούν περίπου χίλια αντικείμενα, είτε τοποθετημένα σε προθήκες, είτε ελεύθερα στο χώρο, ενώ για την κατανόηση του ιστορικού πλαισίου και των εκθεμάτων θα αξιοποιηθούν σύγχρονα εποπτικά μέσα με το κατάλληλο πληροφοριακό υλικό.
Σε ό,τι αφορά το μουσείο της Ιεράς Μονής Αρκαδίου, το οποίο επίσης χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ , μέσα από τα εκθέματά του θα αναδειχτεί η ιστορία της σπουδαιότερης και ιστορικότερης Μονής της Κρήτης, που έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Ελευθερίας και Αυτοθυσίας της Ευρώπης.
Ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου έργου είναι 550.000 ευρώ και περιελάμβανε τη συντήρηση των κειμηλίων, τη δημιουργία προθηκών και την εξασφάλιση των απαιτούμενων μηχανισμών για τη δημιουργία σωστού μικροκλίματος μέσα στην αίθουσα έκθεσης, η οποία εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει την άνοιξη.
Η αποκατάσταση της Μονής Τιμίου Προδρόμου Πρέβελη στον Δήμο Αγίου Βασιλείου, σημαντικού μοναστηριακού συγκροτήματος, αφορά την αναστήλωση της βορειοδυτικής πτέρυγας της Μονής Πρέβελη που αναστηλώνεται και είναι σε φάση ολοκλήρωσης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναμένεται να παραδοθεί στα μέσα του 2015.
Επόμενοι στόχοι της Εφορίας
Παράλληλα, με τα έργα που εκτελούνται από το ΕΣΠΑ η Εφορία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, έχει θέσει και άλλους στόχους όπως:
-Την ανάδειξη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων, του οποίου η μελέτη έχει ολοκληρωθεί.
-Τη συντήρηση των τειχών της Φορτέτζας, που έχει συνταχθεί η μελέτη.
-Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, του οποίου η μουσειολογική προμελέτη ολοκληρώθηκε και έχει εγκριθεί για να λυθεί το θέμα του ρυμοτομικού και να προχωρήσουν στην απαραίτητη προγραμματική σύμβαση με την Περιφέρεια Κρήτης, καθώς επίσης
-και η ένταξη της παλιάς πόλης στην Ουνέσκο.
Χαρακτηριστικά, η προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων κυρία Αναστάσια Τζιγκουνάκη, αναφερομένη στο θέμα ένταξης του Ρεθύμνου, στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της Ουνέσκο- με αφορμή και την διάθεση που υπάρχει από την πλευρά του αρμόδιου αντιδημάρχου (για τα μνημεία) για την ένταξη της παλιάς πόλης στο παγκόσμιο κατάλογο -τόνισε πως θα υπάρξει συνεργασία με όλους τους φορείς αφού και η ίδια έχει σχετική εμπειρία και πείρα. Χαρακτηριστικά, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε: «Με την εμπειρία που προσωπικά απεκόμισα αρκετά χρόνια ως σύμβουλος Πολιτισμού στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ουνέσκο και στο Κέντρο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε συνεργασία με τους υπολοίπους φορείς, θα εξετάσουμε το θέμα της αντιπροσώπευσης με μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, οικουμενικής αξίας της Περιφερειακής μας Ενότητας στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της Ουνέσκο, με σχετική εισήγηση για την ένταξη καταρχήν στον Ενδεικτικό Κατάλογο πρόθεσης της χώρας μας. Θα πρέπει να το δούμε και να το εξετάσουμε οπότε σε συνεργασία με τους φορείς θα προσπαθήσουμε, ωστόσο η τελική πρόταση και απόφαση να έχει να κάνει με το υπουργείο Πολιτισμού».
Η νέα υπηρεσία με λιγοστό προσωπικό
Η νέα υπηρεσία της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, που λειτουργεί εδώ και κάποιες μέρες στο Ρέθυμνο με προϊσταμένη την αρχαιολόγο Αναστασία Τζιγκουνάκη, στεγάζεται στη θέση του Γραφείου της ΚΕ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων και της έδρας της 28ης Εφορίας Αρχαιοτήτων που είχαν αρμοδιότητα στις Περιφερειακές Ενότητες Χανίων Ρεθύμνου.
Χθες το μεσημέρι μάλιστα αγιασμό στην υπηρεσία πραγματοποίησε ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, παρουσία αρχών και φορέων του τόπου.
Το γεγονός ότι η Εφορία εδρεύει και έχει αρμοδιότητα αποκλειστικά στα θέματα του Ρεθύμνου χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα σημαντικό, αφού σύμφωνα με την προϊσταμένη της συνεπάγεται με απλούστευση διαδικασιών για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τους φορείς και την εκκλησία.
Ωστόσο, η κυρία Τζιγκουνάκη στο χαιρετισμό της δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις ελλείψεις του προσωπικού, κυρίως λόγω συνταξιοδότησης. Χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων στο χαιρετισμό της τόνισε: «Πλέον υπηρεσίες και πολίτες θα απευθύνονται σε μια ενιαία Εφορία για τα θέματα που άπτονται με τους αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, ιστορικούς και διατηρητέους οικισμούς, οι συνάδελφοι θα έχουν κάνει αυτοψίες θα υπάρχει προϊστάμενος στην έδρα. Αυτά είναι τα θετικά σημεία. Υπάρχουν όμως και τα αρνητικά όπως είναι η απομάκρυνση λόγω συντάξεως πολύτιμων στελεχών της υπηρεσίας, όπως η αρχαιολόγος κυρία Πετρούλα Βαρθαλίτου, η σχεδιάστρια και πυλώνας της υπηρεσίας κυρία Βάσω Αχτύπη, Σωτήρης Παναγόπουλος, Θανάσης Τρουλλινός, οι αρχιφύλακες Νικολουδάκης Γιώργος, Τσόγκας Κώστας, Νικολουδάκης Μιχάλης, Αποστολάκης Μανόλης, Δάρδαλης Δημήτρης, Κονδύλης Δημήτρης, Κοντάκης Βαγγέλης, Κυδωνάκης Θεμιστοκλής, Νίνος Εμμανουήλ. Παράλληλα, άμεσα θα φύγουν λόγω συνταξιοδότησης οι δύο από τους τρεις τμηματάρχες που έχει η υπηρεσία μας (αντί των 5 που προβλέπει η Οργανισμός του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (η κυρία Φωτεινή Κουγλέρη, τμηματάρχης Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών και ο κ. Μιχάλης Τρουλλινός, τμηματάρχης Συντήρησης δημιουργώντας και αυτοί με την αποχώρησή τους ένα μεγάλο κενό που θα κάλυπτε η πείρα και η προσφορά τους για την συντήρηση και αναστήλωση μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, καθώς και ο Βασίλης Περδικάκης τεχνίτης Συντήρησης».
Η κυρία Τζιγκουνάκη δεσμεύτηκε ότι θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την προβολή και ανάδειξη των μνημείων του τόπου, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Θέλω να δεσμευτώ για τη μέγιστη προσπάθεια στον στόχο της αποκάλυψης, συντήρησης, αναστήλωσης, προβολής και ανάδειξης του πολιτιστικού πλούτου του Ρεθύμνου. Ξεκίνησα την αρχαιολογική μου καριέρα στην Μινωική Ανασκαφή του Μοναστηρακίου Αμαρίου υπό τη διεύθυνση της κυρίας Κάντα και Τζεδάκη-Γκοντάρ το μακρινό ’80, πέρασα 25 χρονια στην ελληνοϊταλική ανασκαφή Αποδούλου Αμαρίου και έσκαψα αρκετά χρόνια στο Υστερομινωικό Νεκροταφείο των Αρμένων υπό την Διεύθυνση του Επίτιμου Γενικού Διευθυντή Αρχαιοτήτων Γιάννη Τζεδάκη, χαίρομαι δε από καρδιάς που υπηρετώ και πάλι στη θέση αυτή το Ρέθυμνο».