Μέρος 2o
Η Αγία Γαλήνη είναι ένας επίγειος παράδεισος στα νότια της Κρήτης, η οποία επανιδρύθηκε το 1885 και παρουσίασε μια αλματώδη ανάπτυξη και τουριστική πρόοδο.
Εκκλησίες – ιερείς
Τέσσερις Μάρτυρες: (Γεώργιος, Αγγελής, Εμμανουήλ, Νικόλαος) χτίστηκε γύρω στο 1920 κοντά στον αρχαίο ναό της Αρτέμιδος.
Αγιογράφος των εικόνων Γαβριήλ Πάγκαλος.
Κοίμηση Θεοτόκου: Στο άκρο του κοιμητηρίου, στην θέση αυτή φαίνεται να ήταν το 1394 η μονή του Γαλήνιου Χριστού.
Μεταμόρφωσης Χριστού.
Αγίας Παρασκευής.
Άγιος Σπυρίδωνας: Στον Ξερόκαμπο και στο στρατόπεδο 699 ΠΑΠ.
Άγιος Αντώνιος: Σπηλαιώδης ναός στο πάνω μέρος της κοιλάδας Λαγκούφα, που χτίστηκε πριν το 1844, όπως μαρτυρά χρονολογία εικόνας στο τέμπλο. Ήταν μετόχι της Μονής Ασωμάτων μέχρι το 1954.
Αγ. Γεώργιος: Στην τοποθεσία Βρωμόνερο, από τα παλαιότερα ξωμονάστηρα.
Αγ. Νικόλαος: Δυτικά χωριού.
Μονή Θεοτόκου στο Μελισσουργάκι
Στον κεντρικό δρόμο Ρεθύμνου – Αγ. Γαλήνης και τέσσερα χιλιόμετρα πριν το χωριό η τρίδυμη εκκλησία (Εισόδια, Μιχαήλ Αρχάγγελος, Αγ. Μύρωνας), με κάθε κλίτος να έχει τη δική του Αγία Τράπεζα. Σύμφωνα με την παράδοση ήταν σημαντικό μοναστήρι όμως το 1646, την ώρα της ακολουθίας της Μεγάλης Παρασκευής οι Τούρκοι έκαψαν το μοναστήρι και έσφαξαν τους μοναχούς. Ένας από αυτούς ήταν βοσκός και ονομαζόταν Καλομάτης (υπάρχει σήμερα τοπωνύμιο), σώθηκε και πήγε στην κοντινή μονή του Αγ. Ιωάννη Βούλγαρη, από τότε μάλιστα έγινε και μετόχι της και όταν ερημώθηκε τα κτήματά της περιήλθαν στην μονή Ασωμάτων.
Πληρεξούσιο του 1573
Σε πληρεξούσιο το 1573 από το Νοτάριο του Χάντακα Μιχαήλ Μαρά, αναφέρεται και ο ιερομόναχος Μακάριος Τουρλίνος (Τρουλλινός), από το μοναστήρι της Υπεραγίας Θεοτόκου λεγόμενο «Μελλισσουργάκι του Ρεθύμνου», κατέστησε γενικό Πληρεξούσιο στον Χάντακα τον Τζουάνε Μουζουράκη… Στον κώδικα αναφέρεται: «…Στο Μελισσουργάκι ήταν 680 ελιές και καλογεροκέλια χωράφια 30 μουζουριών…, με συνοράτορες δρόμος Βασιλικός, Μελιδονιώτης, Τουρκοπαγιώτης, Μπαγιαρτονικολάκης». Ο ναός επισκευάστηκε τα τελευταία χρόνια.
Ιερείς: Ιωάννης Πετρακάκης (Μέλαμπες), ο ηγούμενος Γαβριήλ Ζαχαριουδάκης (Μ. Οδηγήτριας), Παναγιώτης Κ. Γιασαφάκης (1957), Εμμανουήλ Παπαδογιάννης.
Σχολείο- Δάσκαλοι
Οι πρώτοι μαθητές της Αγ. Γαλήνης πήγαιναν στις Mέλαμπες, ενώ το σχολείο ιδρύθηκε το 1899 ως γραμματοσχολείο (δηλαδή με δάσκαλο μειωμένων προσόντων). Όμως λειτούργησε το 1909-1910 ως τεταρτοτάξιο ( 4 τάξεις) και στεγάστηκε στο σπίτι του Φουρφουλάκη.
Ο πρώτος δάσκαλος διορίστηκε με 40 δρχ. το μήνα (με τα χρήματα αυτά αγόρασαν τότε ένα μεταχειρισμένο σαμάρι γαϊδάρου και του περίσσευαν και 10 δρχ. ) ήταν ο Νίκος Φωτάκης από τις Μέλαμπες. Ακολούθησαν οι δάσκαλοι, Μιχαήλ Λαγουδάκης (Κρύα Βρύση), Αντώνης Περογιαννάκης (Μέλαμπες) με το σχολείο να στεγάζεται στο σπίτι του Κοσμά Λινοξυλάκη.
Το 1917 απέκτησε δικό του κτήριο με δάσκαλο τον παπά – Μανώλη Λαϊνάκη (Πετροχώρι), ενώ το 1931 έγινε εξατάξιο σχολειό και μέχρι το 1931 λειτούργησε ως μονοθέσιο. Ακολούθησαν οι δάσκαλοι, Βαγγέλης Φωτάκης (Ανεξινιό από Ακτούντα) το 1918-1922, Αντώνης Πετρογιανάκης, Ανδρέας Παπαδάκης (Σπήλι). Από το 1927-1950 ο Στέργιος Παπαδάκης (Σακτούρια) με την Όλγα Μπικάκη (Νίθαυρη) από το 1932-1940 και 1956-1963 αντίστοιχα, ως 2θέσιο.
Το 1950-51 και 1963-85 η Θεανώ Αποστολάκη (Σακτούρια), Γ. Παπαδάκης, Βαγγέλης Θαλασσινός (Σητεία) – Ευτέρπη Μαραγκουδάκη (1951-53), Γιάννης Τρουλλινός (Μέλαμπες 1953-58), Μαρία Ζεάκη, Μπλατζάκης, Κώστας Φραγκάκης ( Αγ. Γαλήνη 1958-77), Παγώνα Αλεβυζάκη, Γιάννης Καλαϊτζάκης (Στάβιες), Μανώλης Κλ. Τρουλλινός (Αγ. Γαλήνη), Μανώλης Θεοδωράκης, Μ. Σηφάκη, Μαργαρίτης Πουρνάρας, Γιάννης Βουμβουλάκης (Ανω Μέρος), Γαρ. Βουμ. Μουρτζανού, Βαρβ. Μαραβελάκη, Β. Κασσωτάκη.
Το κτήριο έπαθε μεγάλες ζημιές το 1944 από την ανατίναξη πυρομαχικών, που αποκαταστάθηκαν το 1947, για να χτιστεί νέο το 1982, ενώ το παλιό είναι κοντά στο ναυτικό μουσείο. Το σχολείο λειτούργησε από το μονοθέσιο έως και τριθέσιο, έχοντας τους περισσότερους μαθητές από το 1930 -1944 που έφταναν του 80. Δάσκαλοι από την Αγ. Γαλήνη είναι οι Κ. Φραγκάκης, Χρ. Χριστοφοράκης, Ι. Μηναδάκης, Ν. Τυροκομάκης, Μαν. Ν. Τρουλλινός, Στρατής Βελουδάκης.
Τριθέσιο Δημοτικό Σχολειό Αγ. Γαλήνης 1992-1993.
Εκπαιδευτικοί: Μανώλης Τρουλλινός, Γιάννης Βουμβουλάκης, Φιλιώ Μουρτζανού και Αργυρώ Σφακιανάκη (νηπ).
Μαθητές: 1η σειρά (μπροστά καθήμενοι από αριστερά): Μπ. Μελαμπιανάκης, Χ. Γιασαφάκη, Χ. Χορλιφάκη, Μ. Λουκάκης, Μ. Τρουλλινός, Μ. Μπαντινάκης, Ν. Καργάκης, Σ. Πετρουλάκη, Γ. Καράλης, Γ. Τρουλινού, Κ. Πετράκακης, Μ. Τρουλλινός, Γ. Μπαγιαρτάκης, Ν. Μπαγιαρτάκης.
2η σειρά (Όρθιοι από αριστερά): Α. Λουκάκη, Κ. Νικηφοράκης, Φ. Χορλιαφάκη, Α. Θεοδωράκη, Μ. Δουλγεράκης, Χ. Πετρουλάκη, Κ. Μπατινάκη, Κ. Μακράκης, Β. Τσικνάκη, Θ. Μαμαλάκη, Κ. Μπαγιαρτάκης, Δ. Γιασαφάκης.
3η σειρά: Ν. Παπαμιχελάκης, Κ. Ιερωνυμάκη, Ε. Κυριακάκη, Γ. Τρουλλινός, Ε. Παπαμιχελάκη, Κλέα, Π. Νικηφοράκη, Θ. Λουκάκη, Μ. Δουλγεράκης, Κ. Βουμβουράκης, Κ. Μουρτζανός, Γ. Μακράκης.
4η Σειρά Πάνω: Γ. Αλυσανδράκης, Ν. Τρουλλινός, Γ. Πετρακάκης, Σ. Τρουλλινός, Ε. Τρουλλινού, Μ. Βουμβουράκης, Μ. Μπαντινάκης, Ν. Βοσκάκης, Γ. Μελαμπιανάκης, Μ. Μπαντινάκη, Κ. Βλατάκης, Χ. Άκτινσον, Μ. Κασωτάκη, Μ. Πατρινού, Π. Δημοτάκης, Γ. Μουρτζανός, Χ. Ανδρεαδάκης, Ν. Κοτζανάκη, Ευ. Τσουπάκη, Ε. Κυριακάκη του Γεωργίου, Ε. Κυριακάκη του Ευστρ, Α. Γαλεράκη, Χ. Μαυρογιώργος, Ευ. Ζευγαδάκη.
Νηπιαγωγείο
Ιδρύθηκε το 1983 και σ’ αυτό δίδαξαν οι νηπιαγωγοί: Ελένη Μυριοκεφαλιτάκη(1983-85), Μαρία Ταταράκη (1985-87), Σπυριδούλα Μηλιώτη, Αργυρή Σφακιανάκη ( 1987- 89) και (1990-98), Αγγελική Φουρφουλάκη (1989-90), Αγγελική Καποδίστρια (1998-99), Ελένη Κριτσωτάκη (1999-2000), Αριστείδης Τρουλλινός(2000-)
Αγιογαληνιώτες που διακρίθηκαν
Βασιλάκη – Κουβίδου Βαγγελιώ: Ζωγράφος με πολλά έργα.
Βασιλάκης Δημήτρης (1934) :καθηγητής Ιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Βασιλάκης Ι. Μιχάλης (1894-1955) Ιδρυτικό μέλος Ελληνικής παροικίας στην Αιθιοπία, συνεργάτης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου και Αθηναϊκών εφημερίδων.
Βασιλάκης Σοφούλης ( 1935) Καθηγητής χειρουργικής Πανεπιστημίου Κρήτης και αντιπρύτανης.
Βογιατζάκης Μανόλης: Αθλητικός δημοσιογράφος σε τηλεοπτικούς σταθμούς, ξεκίνησε ως ποδοσφαιριστής της ΕΑΡ 2000.
Καψαλάκης Ζαχαρίας (1930-1995) Διάσημος νευροχειρούργος, ιδρυτής και ιδιοκτήτης των κλινικών «Εγκέφαλος», Υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο πρώτος που έφερε τον αξονικό τομογράφο στην Ελλάδα το 1977, αλλά και της χρήσης Λέιζερ. Το 1987 δέχτηκε τρομοκρατική επίθεση, όμως κατάφερε να επιζήσει φεύγοντας όμως πρόωρα.
Μαμαλάκης Νίκος: Στρατηγός Ε. Α, πολέμησε στην Αλβανία, με τρία αριστεία ανδρείας και μέλος Αντιστασιακής οργάνωσης με τον αδελφό του Γιάννη.
Μαμαλάκης Ηλίας: Οικονομολόγος, συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής και εκδότης, με διεθνής βραβεία παρουσιαστής και δημοσιογράφος τηλεόρασης.
Μαμαλάκης Γιώργης: Βουλευτής Κρητικής Πολιτείας.
Παπαδάκης Γιάνννης: Καθηγητής Ανωτάτης σχολής καλών τεχνών, χαράκτης και ζωγράφος.
Τυροκομάκης Νίκος: Δάσκαλος με πολύτιμη προσφορά, έχοντας ειδικότητα στην κατασκευή εποπτικών μέσων και εξαιρετικός ψάλτης. Γραμματέας πολιτικών Συνταξιούχων Νομού Ρεθύμνου.
Άλλες Υπηρεσίες
Λιμενικός Σταθμός
Από το 1956 λειτουργεί Λιμενικός Σταθμός, αφού στο λεμβολόγιο αναφέρονται από το 1982 να λιμενίζονται στον όρμο την Αγ. Γαλήνης πάνω από 30 βάρκες ( Επαγγελματικές και ερασιτεχνικές) καθώς και αρκετά τουριστικά πλοιάρια.
Ιδιαίτερα ονομαστοί είναι οι Αγιογαληνιώτες ψαράδες: Μπαγιαρτάκηδες (Μιχάλης, παππούς και εγγονός), Γιάννης, Λουκάς, Λεωνίδας, Επαμεινώνδας, οι Μπαντινάκηδες, Ιερωνυμάκηδες, Κασωτάκηδες, Μαυροκουκουλάκηδες, Παπαδογιάννηδες. Στα γύρω χωριά πουλούσαν ψάρια οι Μανώλης Χριστοφοράκης, Χαράλαμπος Μπαγιαρτάκης και Μανώλης Μπαντινάκης.
Από το 1980 κάθε δεύτερο (τον Ιούλιο) διοργανώνονταν εκδηλώσεις Ναυτικής εβδομάδας.
Τελωνείο
Ιδρύθηκε το 1910 με αρμοδιότητες την εξαγωγή προϊόντων που γίνονταν μόνο από τη θάλασσα, αφού ο αμαξωτός δρόμος διανοίχτηκε επί Γερμανικής Κατοχής την περίοδο 1941-1944.
Φυλάκιο Χωροφυλακής
Από το 1948 λειτουργούσε φυλάκιο χωροφυλακής με δύο- τρεις άνδρες, αργότερα, μετά το 1980 εκτελούσε και χρέη τουριστικής Αστυνομίας. Επίσης λειτούργησαν ΕΛΤΑ, ΟΤΕ και άλλες υπηρεσίες.
699 ΠΑΠ
Ανατολικά της Αγ. Γαλήνης στον δρόμο προς Τυμπάκι είναι ο αιώνιος φρουρός, η άγρυπνη 699 ΠΑΠ (Προκεχωρημένη Αποθήκη Πυρομαχικών) του Ξερόκαμπου.
Αθλητισμός
Ο Α. Ο Αγ. Γαλήνης ιδρύθηκε το 1998 και πήρε μέρος το 1999-2000 στο πρωτάθλημα Γ’ τοπικού ΕΠΣΡ, καταλαμβάνοντας την 2η θέση. Από το 2000-2007 επί 7 ποδοσφαιρικές χρονιές αγωνίστηκε στην Β’ Τοπική Κατηγορία, έχοντας έδρα κυρίως το γήπεδο Μελάμπων. Το 2007 σταμάτησε η δραστηριότητά της.
Στη Φωτό η ομάδα του 2000-1:
Όρθιοι: Μ. Μπαγιαρτάκης, Ι. Χριστοφάκης, Μ. Αλυσσανδράκης, Γ. Κοτζανάκης, Β. Γ. Καραπατάκης, Π. Σπυριδάκης, Μ. Σηφάκης (Προπονητής από το Τυμπάκι).
Καθήμενοι: Γ. Κυριακάκης, Γ. Ανυφαντάκης, Π. Δημοτάκης, Κ. Χριστοδουλάκης, Η. Τσαχάκης, Αντ. Σφακιανάκης, Δ. Τσαχάκης.
Πολιτισμός – Τουρισμός
Από το 1982 δραστηριοποιείται ο πολιτιστικός Σύλλογος Αγ. Γαλήνης, με πρώτο πρόεδρο το δάσκαλο Μανώλη Ν. Τρουλλινό, με πολλές και σημαντικές εκδηλώσεις. Η ομορφιά, το γλυκό κλίμα και η θάλασσα ήταν αιτία να γίνει η Αγ, Γαλήνη ένα πανέμορφο θέρετρο, με μεγαλοπρεπή ξενοδοχεία, κέντρα διασκέδασης, ταβέρνες κ. ά.
Οικογένειες – Επίθετα
Πάνω από 200 είναι οι οικογένειες (επίθετα) της Αγ. Γαλήνης, με τα πιο γνωστά από αυτά να είναι: Αλεξανδράκης, Αναγνωστάκης, Αλεβιζάκης, Βασιλάκης, Βεργαδής, Βογιατζάκης, Γιαννακάκης, Γιασαφάκης, Γιαμαλάκης, Γερμανάκης, Δουκάκης, Δημοτάκης, Ζεάκης, Καράλης, Κασωτάκης, Καψαλάκης, Κυριακάκης, Λινοξυλάκης, Μαργαρίτης, Μαμαλάκης, Μπαγιαρτάκης, Νικηφοράκης, Παπαδάκης, Παντινάκης, Παπαδογιάννης, Παπαδομιχελάκης, Φωτάκης, Χριστοφάκης, Χριστοφοράκης κ. α.
Πηγές: Εμμ. Αυγουστάκης, «Αγ. Γαλήνη» 1983 / Ν. Φασατάκης, «Η τ. Επαρχεία Αγ. Βασιλείου» 2003 / Λ. Κρυοβρυσανάκη, «Ρεθεμνιώτικος Πανδέκτης» 1993/ Πληροφορίες και στοιχεία από εργασίες των Κ. Παπαδάκη, Εύα Λαδιά, Ιωάννα Ραμουτσάκη και Γιάννη Βουμβουλάκη.
Για συμπληρωματικά στοιχεία στο τηλέφωνο: 6934178701.