Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να ολοκληρωθεί το όραμα για την ίδρυση και λειτουργία ενός σύγχρονου ερευνητικού κέντρου στην Πανεπιστημιούπολη Γάλλου. Μια ιδέα που ξεκίνησε το 1999 από τον σημερινό ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστήμιου Κρήτης Μιχάλη Δαμανάκη και αφού πέρασε από σαράντα κύματα τόσο ο προγραμματισμός, οι μελέτες, όσο και η εξεύρεση της απαιτούμενης χρηματοδότησης, τόσο το πρώτο κτίριο όσο και η επέκτασή του που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, είναι πλέον έτοιμα να ξεκινήσουν και να τεθούν σε πλήρη λειτουργία. Ο στόχος είναι το Κέντρο Ερευνών και Μελετών για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες να αποτελέσει μια κυψέλη έρευνας και παραγωγής γνώσεων σε διεθνές επίπεδο, συγκεντρώνοντας επιστήμονες ανά τον κόσμο.
Χθες, ο πρύτανης, η νέα διευθύντρια του ΚΕΜΕ Μαρία Κούση, ο Μιχάλης Δαμανάκης τέως διευθυντής του ΕΔΙΑΜΜΕ, ο προϊστάμενος Τεχνικών Υπηρεσιών Μανόλης Κακλαμάνος με αφορμή την ολοκλήρωση του έργου προσκάλεσαν και ξενάγησαν την αντιπεριφερειάρχη και τον δήμαρχο στους χώρους του κέντρου.
Το ΚΕΜΕ στεγάζει τις ερευνητικές δραστηριότητες 14 εργαστηρίων των τριών σχολών του Ρεθύμνου.
Από τον Σεπτέμβριο του 2014, το ΚΕΜΕ λειτουργεί υπό νέα διεύθυνση με διευθύντρια την καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνιολογίας, Μαρία Κούση, και αναπληρωτή διευθυντή τον καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Παντελή Καλαϊτζιδάκη. Τα Εργαστήρια στεγάζουν ερευνητικά προγράμματα (ευρωπαϊκά και μη), έχουν διοργανώσει επιστημονικά συνέδρια και τα μέλη τους έχουν συμμετάσχει με εισηγήσεις σε πανελλήνια και ευρωπαϊκά συνέδρια.
Τα Εργαστήρια έχουν διοργανώσει Workshops, επιμορφωτικά σεμινάρια, διαλέξεις και θερινά σχολεία. Τα μέλη των Εργαστηρίων έχουν πραγματοποιήσει δημοσιεύσεις, καθώς και έκδοση περιοδικών. Στα εργαστήρια έχουν λάβει χώρα και άλλες δράσεις όπως ερευνητική υποστήριξη στο πλαίσιο εκπόνησης διδακτορικών διατριβών, διοργάνωση πάνελ, ολοκλήρωση μελετών, συνεργασία με άλλα πανεπιστήμια. Τέλος, ένα εργαστήριο έχει δημιουργήσει Παρατηρητήριο Εργασίας σε συνεργασία με τη Μονάδα Ερευνών κοινής γνώμης και την Περιφέρεια Κρήτης και φροντίζει για την εκπαίδευση φοιτητών στις έρευνες αγοράς, στο πλαίσιο της πρακτικής τους άσκησης.
Σε σχετικές δηλώσεις του ο πρύτανης του Πανεπιστήμιου Κρήτης, ο οποίος αποχωρεί από το ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα του νησιού, καθώς έληξε η θητεία του όπως ο ίδιος υποστήριξε, ξεκαθαρίζοντας πως δεν παραιτείται, απλώς δεν δέχεται την παράταση της θητείας του. Αναφέρθηκε στην ολοκλήρωση του έργου ευχαριστώντας για μια ακόμα φορά την κυρία Λιονή, τον κ. Μαρινάκη και τον κ. Δαμανάκη για την πολύτιμη συμβολή τους.
Ο κ. Ε. Στεφάνου μεταξύ άλλων υπογράμμισε: «Για να γίνει η ολοκλήρωση αυτού του έργου, η προσπάθεια προήλθε από πολλά στελέχη του πανεπιστημίου με πρώτο από όλους τον κ. Δαμανάκη, ομότιμο καθηγητή του τμήματος, που έδωσε μεγάλο μέρος της πανεπιστημιακής του ζωής σε αυτό το αντικείμενο και τον ευχαριστώ για αυτό. Η απερχόμενη πρυτανεία, η οποία τελειώνει τη θητεία της αυτές τις μέρες, είχε ως πολιτική την ολοκλήρωση του έργου. Υπήρξαν πολλά προβλήματα γιατί το έργο δεν ήταν στις προθέσεις της προηγούμενης πρυτανείας. Με τη βοήθεια του δημάρχου και της αντιπεριφερειάρχη εντάχθηκε και με τις προσπάθειες της τεχνικής υπηρεσίας, καταφέραμε να το τελειώσουμε σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο δεκαοκτώ μηνών. Το Πανεπιστήμιο αναγνωρίζοντας και τις αδυναμίες του σε κάποια ζητήματα προχώρησε και στην εκλογή νέου διευθυντή, της κυρίας Κούση, καθηγήτριας Κοινωνιολογίας, η οποία αναλαμβάνει την προσπάθεια να λειτουργήσει από επιστημονική και διδακτική άποψη το κτίριο, όπως ήταν ταγμένο να λειτουργήσει. Θέλω για άλλη μια φορά να ευχαριστήσω τον κ. Μαρινάκη και την κυρία Λιονή για την προσπάθεια, ορατή και αόρατη για να μπορέσουμε τελικά να ολοκληρώσουμε το έργο.
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης από την πλευρά του ευχαρίστησε τον πρύτανη για τη συνεργασία τους και υποστήριξε: «Το ΚΕΜΕ που ήταν ένα όνειρο που ευτυχώς πρόλαβε και υλοποιήθηκε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, με πολύ κόπο και με την Περιφέρεια να δείχνει πολύ μεγάλη διάθεση και σημαντική βοήθεια. Το όραμα του Πανεπιστημίου το ενστερνίστηκε και η κυρία Λιονή και εγώ. Μας ανέγειρε το ενδιαφέρον ο κ. Δαμανάκης που έχει αφιερώσει τη ζωή του για αυτό και θέλω να ευχαριστήσω παράλληλα την πρυτανική αρχή του κ. Στεφάνου που έβαλε σκοπό να το τελειώσει και τελικά το έκανε. Όμως όλοι οι φορείς με το Πανεπιστήμιο έχουμε δείξει ότι έχουμε μια πολύ στενή συνεργασία. Βοηθάμε όπου και όταν πρέπει και σεβόμαστε πάντα τη διοικητική του και επιστημονική του αυτοτέλεια. Υπάρχει σχεδιασμός και είμαστε σε μια προνομιακή Πανεπιστημιούπολη, υπάρχουν και οι χώροι και οι σκέψεις και τα οράματα για να κάνουμε ακόμα περισσότερα πράγματα. Εύχομαι στον κ. Στεφάνου να συνεχίσει το διδακτικό του έργο, να αγαπάει το Πανεπιστήμιο και θεωρείται φίλος της πόλης μας. Εύχομαι και στην επόμενη πρυτανική αρχή να διαπνέεται από το ίδιο πνεύμα δικαιοσύνης προς το πνεύμα του Πανεπιστημίου. Με το ΚΕΜΕ προσπαθούσαμε αυτό ακριβώς, να δώσουμε δείγματα εντονότερης επιστημονικής και ερευνητικής παρουσίας και στις ανθρωποκεντρικές σχολές του Πανεπιστημίου, που μέχρι σήμερα ήταν σε υπολειτουργικό επίπεδο».
Από την πλευρά της η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή τόνισε πως η Περιφέρεια Κρήτης θα διεκδικήσει ένα μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών κονδυλίων από το νέο ΕΣΠΑ για να ενισχύσει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα του νησιού και μεταξύ άλλων είπε: «Ήταν, όχι μόνο ένα όνειρο αλλά και μια αναγκαιότητα για τις σχολές του Ρεθύμνου. Είναι πραγματικά θαυμάσια τα νέα κτίρια που ανεγέρθηκαν, και ευχόμαστε σύντομα να σφύζουν από ζωή από παλιούς και νέους επιστήμονες. Αυτός είναι ο σκοπός για τον οποίο έγιναν και αυτό το σκοπό έχουν να επιτελέσουν, να δώσουν ζωή και να κρατήσουν τους νέους επιστήμονες, τα καλά μυαλά της πατρίδας μας, στην Ελλάδα που τα έχει ανάγκη κυρίως σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Ως Περιφέρεια και ειδικότερα εδώ στο Ρέθυμνο ασφαλώς και σαν τοπική κοινωνία θα σταθούμε δίπλα στο Πανεπιστήμιο. Σαν Περιφέρεια και με το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, ασφαλώς ένα μεγάλο μερίδιο θα διατεθούν στα πνευματικά ιδρύματα του νησιού μας, ώστε να καλυφθούν και άλλες ανάγκες και για τους διδάσκοντες και κυρίως για τους φοιτητές. Θέλω να διαβεβαιώσω πως τόσο η Αντιπεριφέρεια όσο και ο Δήμος θα είναι δίπλα τους και θα προσπαθούμε νε βοηθάμε στον βαθμό που μπορούμε στην επίλυση των προβλημάτων. Θέλω να ευχηθώ στον απερχόμενο πρύτανη τα καλύτερα και θεωρούμε τη βοήθειά του δεδομένη και στο μέλλον».
Μιλώντας για τις δραστηριότητες του κέντρου η νέα διευθύντρια Μαρία Κούση, αφού ευχαρίστησε και εκείνη από την πλευρά της όλους όσοι συνέβαλλαν σε αυτήν την προσπάθεια, αναφέρθηκε στις συνεργασίες που υπάρχουν σήμερα με ερευνητικά ιδρύματα, αλλά και στους μακροπρόθεσμους στόχους, λέγοντας μεταξύ άλλων:
«Έχουμε μια κτιριακή υποδομή που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ευκαιρία για το Πανεπιστήμιο και την τοπική κοινωνία, είναι ένας μοχλός εκπαιδευτικής ανάπτυξης και ελπίζουμε ιδιαίτερα για τους ανθρώπους που έχουν κατάρτιση, θέλουμε να κρατήσουμε αυτούς τους ανθρώπους εδώ. Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον κ. Μαρινάκη και την κυρία Λιονή που από τις θέσεις τους μας βοήθησαν και την πρυτανεία αλλά και τον κ. Στεφάνου, που έδωσαν τους πόρους του Πανεπιστημίου για να ολοκληρωθεί αυτή η υποδομή».
Ερωτώμενη σχετικά με τα εργαστήρια που σήμερα λειτουργούν στο ΚΕΜΕ η κυρία Κούση είπε: «Στόχος την νέας διεύθυνσης είναι να ανοίξει τον ορίζοντα του προβληματισμού και να προσπαθήσει να εντάξει σε αυτή την ερευνητική μονάδα, ερευνητές που δεν υπάρχουν αυτή την στιγμή στα εργαστήρια. Κάνουμε πρόσκληση στους υπεύθυνους μεγάλων ερευνητικών προγραμμάτων που έρχονται μέσα από το ΕΛΚΕ για την ετήσια έκθεσή μας. Προσπαθήσαμε να δούμε ποιο είναι το ερευνητικό δυναμικό του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο, διότι πρέπει να αξιοποιηθεί όλη η ερευνητική κοινότητα του Ρεθύμνου και να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε πολύ σοβαρά προβλήματα, οικονομικά, θεσμικά αλλά και σχετικά με τη διασύνδεση του κέντρου με αντίστοιχα κέντρα του εξωτερικού αλλά και της Ελλάδας, αν και στη χώρα είναι λίγα, και να λειτουργήσει ως γέφυρα των σχολών του Ρεθύμνου. Έχουμε ήδη συνεργασίες μέσα από ερευνητικά προγράμματα με ομάδες του ΙΤΕ και με ομάδες του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ηράκλειο και επίσης ελπίζουμε πως θα λειτουργήσει ως γέφυρα με ερευνητικά ιδρύματα του διεθνή χώρου. Η περίοδος της κρίσης μας οδηγεί οι προσδοκίες μας από του εθνικούς φορείς να είναι περιορισμένες και πρέπει να κάνουμε ένα άνοιγμα προς διεθνείς φορείς και ιδρύματα και να ενισχύσουμε αυτές τις συνεργασίες. Θα στραφούμε σε ερευνητικά ζητήματα που θα δώσουν μια ταυτότητα στην πολιτική έρευνα του κέντρου και την στελέχωση με διδάκτορες και μεταπτυχιακούς και με αυτοχρηματοδοτούμενα μεταπτυχιακά προγράμματα. Θα προσπαθήσουμε να ενισχύσουμε τη διεπιστημονική σύμπραξη σχολών και εργαστηρίων στο ΚΕΜΕ και την ενδυνάμωση ενεργειών σε επίπεδο έρευνας. Βασικός στόχος είναι να δημιουργηθεί και ένα διεθνές δίκτυο συνεργασιών και επικοινωνίας με άλλα ερευνητικά ιδρύματα και Πανεπιστήμια, έτσι ώστε να λειτούργει όχι μόνο κατά το ακαδημαϊκό έτος, αλλά και μέσα στο καλοκαίρι, για να συνδεθεί έτσι και με τις δραστηριότητες της ευρύτερης περιοχής».
Ο πρωτεργάτης του κέντρου Ερευνών και Μελετών ομότιμος καθηγητή του Π.Κ Μιχάλης Δαμανάκης εμφανίστηκε συγκινημένος. Αναφέρθηκε στον κρυφό πόθο και την επιθυμία των μελών ΔΕΠ των σχολών του Ρεθύμνου, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων: «Η επιθυμία που είχαμε θα μπορούσε να συνοψιστεί στο γιατί να μην υπάρχει και στο Ρέθυμνο κάτι αντίστοιχο με το ΙΤΕ Ηρακλείου. Η πρυτανεία του αείμνηστου Χ. Νικολάου το ενέταξε αυτό τον πόθο στο πρόγραμμά της, επεξεργάστηκε την επιθυμία και τον πόθο και εγώ σαν αντιπρύτανης ακαδημαϊκών υποθέσεων ανέλαβα την ευθύνη προώθησης αυτής της ιδέας. Δεν ήταν όμως εύκολο γιατί το ΚΕΜΕ σε πρώτη φάση λειτουργούσε ανταγωνιστικά προς την ανέγερση κτιρίων της φιλοσοφικής σχολής. Είχαμε τη βοήθεια του δημάρχου και της αντιπεριφερειάρχου, συνέβαλαν καταλυτικά και ξεπεράστηκαν οι δυσκολίες και έτσι βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να έχουμε ολοκληρωμένα τα κτίρια του ΚΕΜΕ. Η ιδέα ήταν το ΚΕΜΕ να συγκεντρώσει, να συνενώσει και να συντονίσει το σύνολο των ερευνητικών εργαστηρίων και δραστηριοτήτων του Ρεθύμνου, ώστε να βγουν ενωμένα και δυναμικά προς τα έξω και να μπορέσουν να παίξουν ένα ρόλο στον χώρο της έρευνας, σε μια εποχή που η γνώση και η πληροφορία κυριαρχούν στις κοινωνίες μας. Η ιδέα είναι το νέο αυτό ερευνητικό ίδρυμα δεν θα πρέπει να είναι περιορισμένο στην έρευνα, αλλά και σε εφαρμοσμένες μελέτες που θα διασυνδέουν την τοπική οικονομία, παραγωγή και ανάπτυξη με την έρευνα και το Πανεπιστήμιο».