Την ένταση των κινδύνων που δημιουργούν τα πλημμυρικά φαινόμενα απειλώντας ανθρώπινες ζωές και περιουσίες αλλά κυρίως η ενημέρωση και οι τεχνικές αναζήτησης λύσεων μέσω συγκεκριμένων έργων και δράσεων αποτελούν το αντικείμενο ευρωπαϊκού έργου όπου εξετάζονται 28 ευρωπαϊκές παραθαλάσσιες πόλεις μεταξύ των οποίων και το Ρέθυμνο. Σκοπός του προγράμματος είναι να υπάρχει ενεργή συμμετοχή με την τοπική κοινωνία, τον δήμο, την περιφέρεια αλλά και τον ΟΑΚ και τη ΔΕΥΑΡ και άλλους επιστήμονες η γνώμη και η άποψη των οποίων είναι απαραίτητη. Το Ρέθυμνο έχει επιλεχθεί ως μια περιοχή η οποία αντιμετωπίζει και έχει αντιμετωπίσει και στο παρελθόν τις επιπτώσεις των πλημμυρικών φαινομένων και για αυτό η συμμετοχή στο συγκεκριμένο πρόγραμμα θα αποτελέσει μια χρήσιμη εργαλειοθήκη για το παρόν αλλά και για το μέλλον ώστε να μπορεί μέσα από αυτή να σχεδιάζει έργα και δράσεις που θα θωρακίζουν την πόλη. Για αυτό άλλωστε και ο δήμαρχος Ρεθύμνου σε σχετικές δηλώσεις του έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το ιστορικό κέντρο με τις πλημμύρες τονίζοντας χαρακτηριστικά πως σε πρώτη προτεραιότητα, εν όψει και του νέου ΕΣΠΑ, έχει τεθεί η οχύρωση της ευρύτερης περιοχής με έργα που θα διασφαλίζουν τον τόπο από τα έντονα καιρικά φαινόμενα.
Ειδικότερα, η διαχείριση κινδύνου φυσικών καταστροφών που σχετίζονται με το νερό, όπως είναι οι πλημμύρες, και το τσουνάμι αποτελούν το αντικείμενο ευρωπαϊκού προγράμματος.
Το Εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών πόρων της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με την υποστήριξη του δήμου Ρεθύμνου διοργανώνει στο Ρέθυμνο το 1ο συμμετοχικό εργαστήριο «Προετοιμάζοντας τις παράκτιες κοινωνίες για την έγκαιρη αντιμετώπιση ακραίων υδρο-μετεωρολογικών φαινομένων», το οποίο ξεκίνησε χθες και θα ολοκληρωθεί σήμερα.
Το συμμετοχικό εργαστήριο υλοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος «PEARL: preparing for extreme and rare events in coastal regions».
Στην εκδήλωση συμμετέχουν μόνον φορείς τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης (δήμος Ρεθύμνου, περιφερειακή ενότητα Ρεθύμνου, υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, ΔΕΥΑΡ, Λιμενικό ταμείο, ΟΑΚ, κ.ά) που εμπλέκονται στη διαχείριση ή την αντιμετώπιση των πλημμυρικών κινδύνων και τη σχετική διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Στόχοι της εκδήλωσης είναι αφενός η ενίσχυση της σχέσης ανάμεσα στην επιστήμη, την πολιτεία και την τοπική κοινωνία σε ότι αφορά τη διαχείριση των πλημμυρικών κινδύνων και αφ’ ετέρου η ενεργή συμμετοχή των αρμόδιων φορέων σε δράσεις επίδειξης των τεχνολογικών εργαλείων που θα αναπτύξει το PEARL. Το πρόγραμμα ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2014 και θα ολοκληρωθεί το 2018.
Σε δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» τον περασμένο Ιούλιο, οπότε και είχε γίνει πάλι στο Ρέθυμνο σχετικό συνέδριο, ο υπεύθυνος του έργου κ. Χρήστος Μακρόπουλος, επίκουρος καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών είχε αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενδιαφέρεται πάρα πολύ να δημιουργήσει τα εργαλεία εκείνα και τις διαδικασίες που χρειάζονται για τη διαχείριση αυτών των κινδύνων τώρα και στο μέλλον. Άρα ένας βασικός στόχος του προγράμματος είναι να έρθουμε σε επαφή με τις τοπικές κοινωνίες, να ανακαλύψουμε από μέσα προβλήματα που έχουν όχι μόνο τεχνικά, αλλά και συνεργασίες πολιτικής προστασίας κ.λπ. και μαζί με αυτούς να βοηθήσουμε να διαχειριστούν καλύτερα τον κίνδυνο στην πόλη. Το Ρέθυμνο είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση κοντά στη θάλασσα και ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στην περίπτωση του Ρεθύμνου, είναι ότι η τοπική κοινωνία, ο Δήμος και η ΔΕΥΑΡ καθώς και οι εθελοντές και η τοπική κοινωνία που ασχολείται με αυτό το θέμα, δείχνει ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον».
Μιλώντας για τους στόχους του εργαστηρίου που ξεκίνησε χθες η επίκουρος καθηγήτρια της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Βίκυ Τσουκαλά τόνισε: «Ο στόχος είναι μέσα από το Συμμετοχικό Εργαστήριο να δούμε την άποψη των φορέων, να δούμε στο στάδιο που βρισκόμαστε, τα πρώτα επιστημονικά ευρήματα και πως αυτά μπορούν να ταιριάξουν με την τοπική κοινωνία που σαφώς είναι περισσότερο ενημερωμένοι και ταυτόχρονα πως οι φορείς μπορούν να έρθουν σε αλληλεπίδραση με εμάς, ώστε τα μοντέλα που έχουν προετοιμαστεί στο εργαστήριο να δούμε ότι είναι και πραγματικά. Ότι έχουμε δηλαδή αποτελέσματα, ότι μπορούμε να έχουμε πρόβλεψη πλημμυρών και πρόβλεψη έργων από τα οποία θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε παρακάτω την αντιπλημμυρική προστασία του Ρεθύμνου. Η επιστήμη πάντοτε μπορεί να προβλέψει έργα όμως εκείνο που προσπαθούμε και θέλουμε να πετύχουμε είναι το κοινό να είναι ενημερωμένο σε σχέση με τους κινδύνους από τις πλημμύρες και την ένταση των κινδύνων και από την άλλη τα υφιστάμενα έργα να ξέρει πως μπορεί να τα αντιμετωπίσει. Προγραμματισμός λοιπόν για τα επόμενα χρόνια και ταυτόχρονα δράσεις από τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και της κεντρικής διοίκησης για χρηματοδότηση πιθανών νέων έργων. Πιθανόν βέβαια το πρόβλημα να μην είναι καινούριες χρηματοδοτήσεις αλλά αναδιάρθρωση της αντιπλημμυρικής προστασίας της πόλης».
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Γιώργος Μαρινάκης σε δηλώσεις του αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα συμμετοχής του Ρεθύμνου σε ένα τέτοιο πρόγραμμα τα συμπεράσματα του οποίου θα αποτελέσουν χρήσιμο εργαλείο για τη διαχείριση και αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων.
Ειδικότερα ανέφερε: «Αυτό το εργαστήριο του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στα πλαίσια ενός μεγάλου προγράμματος που αφορά τα πλημμυρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο, μας ενδιαφέρει, γιατί εκείνο θα μας δώσει τα εργαλεία που πρέπει εμείς να χρησιμοποιήσουμε και τα οποία είναι πολυποίκιλα. Πρέπει να δούμε καταρχήν τι έργα πρέπει να κάνουμε, πως θα ενημερώνουμε τον κόσμο, ποια είναι τα σχέδια διαχείρισης. Τι πρέπει να γνωρίζει ο πολίτης, αν υπάρχουν λύσεις που μπορούμε να έχουμε κατά νου και αν δεν υπάρχουν λύσεις ή τεχνικές, να υπάρχει τουλάχιστον η σωστή ενημέρωση για να αποτρέπονται οι καταστροφές. Ξεκινά λοιπόν μια πολύ μεγάλη δουλειά και χαιρόμαστε που μας επέλεξε το Μετσόβιο Πολυτεχνείο και όχι τυχαία. Έχουμε πλημμυρικά θέματα, είχαμε και παλαιότερα. Αυτά που αφορούσαν τα ρέματα περίπου έχουν αντιμετωπιστεί. Από κει πέρα μένει πως εμείς οι άνθρωποι διαχειριζόμαστε το περιβάλλον μας. Αν έχουμε την άποψη ότι πρέπει να χτίζουμε παντού και να καταστρέφουμε τα δάση όπου μπορούμε-αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα. Αν πρέπει να φράζουμε τα ρέματα και τους ποταμούς μας. Πρέπει αυτά να τα δούμε».
Σε πρώτη προτεραιότητα η ασφάλεια στην περιοχή του λιμανιού
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο δήμαρχος στην περιοχή του λιμανιού που σχεδόν κάθε χειμώνα πλήττεται από τα έντονα καιρικά φαινόμενα. Ο ίδιος μίλησε για την προσωρινή παρέμβαση που θα γίνει ώστε να αντιμετωπίσει με κάποιο τρόπο το σοβαρό πρόβλημα με τις πλημμύρες στο ιστορικό κέντρο και ξεκαθάρισε πως για τον δήμο και το λιμενικό ταμείο πρώτο θέμα στην ατζέντα είναι μια συνολική παρέμβαση που θα λύσει άπαξ το ζήτημα θωρακίζοντας την ευρύτερη περιοχή.
Χαρακτηριστικά ο κ. Μαρινάκης υποστήριξε: «Δυστυχώς μια άστοχη επιλογή της θέσης του λιμανιού πριν δεκαετίες, μάς οδηγεί να αντιμετωπίζουμε αυτό το λάθος με μια σωρεία παρεμβάσεων που πρέπει να δούμε και θα το δούμε μέσα από αυτό το πρόγραμμα για να τελειώνει. Δεν μπορεί ένα ιστορικό κέντρο, μια πόλη, οι άνθρωποι της, να κινδυνεύουν επειδή έχουν γίνει κακοτεχνίες στο παρελθόν. Έχω ενημερώσει και τους δύο βουλευτές του νομού και τον υπουργό και τον κ. Κεφαλογιάννη και είναι το πρώτο θέμα που βάζουμε σε προτεραιότητα. Να αντιμετωπιστεί άμεσα αυτό το ζήτημα. Θα αποφασίσουμε στο λιμενικό ταμείο ένα πρόχειρο έργο (όχι στη σύλληψη ή την κατασκευή) αλλά ένα έργο που θα προστατεύσει την πόλη σε επίπεδο ανθρώπινης ζωής και όχι πλημμυρικής καταστροφής. Διότι τα νερά δεν μπορούμε να τα παλέψουμε με ένα τέτοιο έργο. Έχω ενημερώσει και τον περιφερειάρχη και πρέπει να ξεκινήσει μια σταυροφορία, να διεκδικήσουμε την ασφάλεια του λιμανιού μας. Δεν είναι δυνατόν αυτό το λιμάνι που έχει πολύ μεγάλη εμπορική σημασία, θεωρείται ίσως το μεγαλύτερο σε κίνηση εμπορικό λιμάνι της Κρήτης (είναι πρώτο δεύτερο) να αποτελεί πηγή κινδύνου για τους ρεθεμνιώτες. Είναι αδιανόητο. Από αυτό το εργαστήριο λοιπόν που συμμετέχουν επιστήμονες θα προσπαθήσουμε να φτιάξουμε ουσιαστικά εργαλεία σε πολλές κατευθύνσεις και τα πορίσματα της εργασίας θα ναι μια προίκα για το Ρέθυμνο. Ακόμα και η προσωρινή μελέτη για το λιμάνι θα υπάρχει από την προσομοίωση του Μετσόβιου μέσα από το πρόγραμμα θα ‘χουμε γνώση τι φτιάχνουμε και περιμένουμε».