Διακόσια περίπου έργα από τη Μόνιμη Συλλογή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης θα εκτίθενται από σήμερα στο χώρο του Μουσείου αλλά και στους χώρους του Δίδυμου Πυροβολικού στη Φορτέτσα, στο Τζαμί Καρά Μουσά Πασά και στον Ενετικό Ναό Αγίας Σοφίας με τη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου.
Η παραπάνω έκθεση με τίτλο «Δέκα Κεφάλαια», που χωρίζεται σε δέκα ενότητες της τέχνης από την δεκαετία του ’50 μέχρι και σήμερα, έχει επετειακό χαρακτήρα, αφού το 2017 συμπληρώνονται τα 25 χρόνια από την ίδρυση του Μουσείου.
Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν σήμερα στις 20:00 στον χώρο του Μουσείου.
Για τα «Δέκα Κεφάλαια» χρησιμοποιήθηκαν περίπου 200 από τα 650 έργα της μόνιμης συλλογής του Μουσείου, έργα που αποτελούν παλαιότερες και πρόσφατες δωρεές, από ιδιώτες, συλλέκτες και κυρίως καλλιτέχνες. Ανάμεσα σ’ αυτές τις δωρεές, η πολύτιμη χειρονομία της αρχαιολόγου δημοσιογράφου Παρασκευής Κατημερτζή, η οποία με διαθήκη της, κληροδότησε έργα της συλλογής της στο Μουσείο.
Στη διάρκεια συνέντευξης τύπου χθες στο πλαίσιο του εορτασμού των 25 ετών λειτουργίας του Μουσείου η καλλιτεχνική διευθύντριά του, Μαρία Μαραγκού, τόνισε πως η μόνιμη συλλογή του ξεπερνά τα 600 έργα, όμως, οι χώροι δεν είναι επαρκείς, ώστε αυτά να εκτεθούν για αυτό και σχεδιάζουν να εκτεθούν και σε περιφερειακούς χώρους, όπως στη Ρωμαϊκή Βίλλα στο χωριό Χρωμοναστήρι και στον Χαρουπόμυλο στο χωριό Πάνορμο.
Η κα Μαραγκού αναφερόμενη στα 25 χρόνια λειτουργίας του Μουσείου μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Το 1992 ξεκινήσαμε μέσα σε δυο δωμάτια με περίπου 100 έργα, τα οποία δεν είχαν χωρέσει όλα. Είκοσι πέντε χρόνια μετά έχουμε ένα Μουσείο που είναι μεγάλη κληρονομία για την πόλη μας. Έχουμε μια συλλογή από 650 έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών από το ’50 μέχρι σήμερα. Μια συλλογή πολύτιμη, η οποία ανήκει στην πόλη και η πόλη μας δεν έχει χρεωθεί για αυτά τα έργα ούτε ένα ευρώ. Από τα 650 έργα προσπαθήσαμε να δείξουμε στα 25 χρόνια λειτουργίας του Μουσείου, όσο το δυνατόν περισσότερα σε όσο το δυνατόν περισσότερους χώρους. Η συλλογή οργανώθηκε πάντα με το σκεπτικό της εκπαίδευσης τόσο του κοινού όσο και των τουριστών, που σημαίνει ότι την ταξινομήσαμε σε δέκα ενότητες και η κάθε ενότητα αντιστοιχεί σε ένα κεφάλαιο της τέχνης. Θέλω να ευχαριστήσω τους καλλιτέχνες πάνω από όλα γιατί αυτοί είναι οι μεγάλοι χορηγοί μας, τους συλλέκτες που μας έχουν δωρίσει έργα, τους ιδιώτες, εκείνους που μας στηρίζουν και βέβαια την ίδια την πόλη, το δημοτικό μας συμβούλιο και τον δήμαρχό μας, τους ανθρώπους που κατανοούν τις ανάγκες και μας υποστηρίζουν γιατί αν δεν υπήρχε και μια στήριξη και μια συνεννόηση δεν θα είχαμε τίποτα από όλα αυτά».
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, εξήρε την προσφορά της Μαρίας Μαραγκού για τον ρόλο που έχει επιτελέσει το Μουσείο από το 1992, που ξεκίνησε την λειτουργία του μέχρι και σήμερα επισημαίνοντας τις προσφορές και τον ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα, ενώ σημείωσε πως το Μουσείο έχει γίνει σημείο αναφοράς για όλη την χώρα. Ειδικότερα, είπε: «Με την ευκαιρία αυτής της επετειακής έκθεσης, 25 χρόνια πινακοθήκης Ρεθύμνης και στη συνέχεια το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, πρέπει όλοι να κάνουμε μία αναδρομή και να σκεφτούμε ότι τίποτε από αυτά δε θα είχε συμβεί αν δεν ήταν η Μαρία Μαραγκού και ο αείμνηστος σύζυγός της, Χαράλαμπος Μαραγκός, που είχαν αυτή τη γενναιοδωρία να ξεκινήσουν δωρίζοντας τα έργα της συλλογής Κανακάκη. Πάντα αυτή η κινητήριος δύναμη σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας είναι ο άνθρωπος. Όταν συμπέσει ο κατάλληλος άνθρωπος την κατάλληλη εποχή μπορεί να γίνουν πάρα πολλά πράγματα. Αυτό λοιπόν έγινε και τότε, πρέπει να είμαστε ευγνώμονες σε εκείνους που σκέφτηκαν να είναι τόσο γενναιόδωροι με τον τόπο τους και που το αγκάλιασε το όραμα της Μαρίας, που εξελίχθηκε. Θέλω να πω ότι επί των ημερών μας εξορθολογίστηκε απολύτως σε όλα τα επίπεδα και δημοσιονομικής πειθαρχίας και σήμερα μπορούμε να ατενίζουμε αισιόδοξα το μέλλον, έχοντας μια συλλογή 650 έργων εκ των οποίων μόνο τα 200 εκθέτουμε σε αυτούς τους χώρους, που πρέπει να ευχαριστήσουμε και την Αρχαιολογία Ρεθύμνης, που συνεργάστηκε μαζί μας σε όλα τα επίπεδα και με την παραχώρηση αυτών των χώρων, ώστε να μπορέσουν να δουν τη δύναμη αυτού του Μουσείου όλο και περισσότεροι άνθρωποι σε πάρα πολλά σημεία της πόλης. Δεν είναι μόνο εδώ, είναι και η Φορτέτζα, το τζαμί, η Αγ. Σοφιά. Αντιλαμβάνεστε ότι έχουμε απόθεμα για να γεμίσουμε 10 μουσεία. Αυτή όμως η ιστορία είναι μια ιστορία προσφοράς και αξιοποίησης όλων εκείνων των ανθρώπων που είχαν την ευγενή καλοσύνη να αφήσουν το καλλιτεχνικό τους αποτύπωμα γενναιόδωρα στην πόλη μας, για τον κόσμο και τους επισκέπτες μας. Ούτε αυτή η γενναιοδωρία θα είχε παρακινηθεί, όμως, αν δεν υπήρχε πάλι η Μαρία κυρίως, η οποία είναι γνωστή η διαδρομή της στην τέχνη ως κριτικός υψηλού επιπέδου και οι δικές της κοινωνικές και καλλιτεχνικές επαφές δημιούργησαν αυτήν την τροφοδότρια διαδικασία, ώστε το Μουσείο μας συνεχώς να εμπλουτίζεται. Αλλά δεν είναι μόνο τα έργα που διαθέτει το Μουσείο. Είναι ότι γίνεται κέντρο αναφοράς όλων των σπουδαίων ιδιωτικών συλλογών και συλλεκτών της πατρίδας μας. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί σπουδαίοι συλλέκτες, όπως ο κ. Δασκαλόπουλος, η Alfa Bank, η οποία διαχρονικά είναι φίλη του δικού μας του Μουσείου, και άλλοι πολλοί όμως χορηγοί με το δικό τους τρόπο ενισχύουν και ανανεώνουν συνέχεια το προβαλλόμενο υλικό σε κάθε κατεύθυνση. Πολλά πράγματα έχουν να γίνουν ακόμα με αυτό το Μουσείο, το οποίο με προσπάθειες πολλές έχει μεγαλώσει, δεν είναι τα δύο αρχικά δωμάτια, αυτή τη στιγμή είναι η δεύτερη σε επιφάνεια συλλογή στην πατρίδα μας μετά το Μουσείο Μπενάκη, η καλλιτεχνική του αξία είναι πολύ υψηλή, οι ανταλλαγές και η παρουσία του μουσείου μας σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό είναι διαρκείς και θεωρώ ότι έχουμε δημιουργήσει πλέον μια κυψέλη πολιτισμού, η οποία είναι σεβαστή από όλους, έχει δυναμική η οποία ξεπερνά τις βιολογικές δυνάμεις και παρουσίες μας, και εύχομαι και ελπίζω ότι αυτό το μουσείο θα έχει πάντα αυτή τη δύναμη, να εξελίσσεται, να ανανεώνεται, να μεγαλώνει και κυρίως να εμπνέει και καλλιτέχνες, αλλά και τους επισκέπτες που μέσα από την τέχνη προσλαμβάνουν μηνύματα, τα οποία χρειάζονται σήμερα στη ζωή μας, που έχει γίνει πολύ πεζή και ρηχή και τελείως απνευματική. Εγώ λοιπόν θέλω να συγχαρώ όλους εκείνους που είχαν αυτή την καταπληκτική ιδέα να κάνουν αυτή την έκθεση, κάθε έκθεση θέλει πολύ κόπο πολλών ανθρώπων, δε φτάνει μόνο η πολιτική βούληση, πρέπει να υπάρχει η γνώση και το μεράκι».
Η Πέπη Μπιρλιράκη, πρόεδρος της ΚΕΔΗΡ, από την πλευρά της ανέφερε: «Η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Ρεθύμνου, η οποία έχει και τη διαχείριση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης δεν έχει παρά να ευχαριστήσει πρώτα απ’ όλα την καλλιτεχνική διευθύντρια Μαρία Μαραγκού και μεγάλη χορηγό του Μουσείου μας και βεβαίως είναι αυτή η οποία υλοποίησε και το όραμά της, το οποίο απολαμβάνουν οι σύγχρονοι Ρεθεμνιώτες, όλοι οι Έλληνες αλλά και όλοι οι επισκέπτες μας. Στην προσπάθεια του Δήμου να δώσει στον κόσμο αυτή τη παραγωγή πολιτισμού που γίνεται στον τόπο σε κάθε επίπεδο νομίζουμε ότι το Μουσείο είναι η κορωνίδα όλων. Είναι τιμή μας και χαρά μας να συνεργαζόμαστε με τους ανθρώπους είτε την καλλιτεχνική μας διευθύντρια είτε τους επιμελητές των εικαστικών εργαστηρίων που δίνουν τόσα πολλά στα παιδιά και να ‘μαστε δίπλα τους ως αρωγοί, προσπαθώντας να ακολουθήσουμε το βηματισμό αυτών που παράγουν τέχνες αλλά δείχνουν και το σύγχρονος πολιτισμό στα παιδιά μας και σε όλους εμάς. Για αυτό είμαστε πολύ χαρούμενοι και περήφανοι που εγκαινιάζουμε αυτή την έκθεση που είναι η δήλωση του Ρεθύμνου ως πόλη γραμμάτων και τεχνών».
«Δέκα Κεφάλαια», 200 έργα τέχνης
Οι δέκα ενότητες της έκθεσης όπως τις παρουσιάζει η επιμελήτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Μαρία Μαραγκού,είναι οι παρακάτω:
Η οικειοποίηση της ιστορίας
Το τέλος του 20ου αιώνα και οι κατοχυρωμένες ελευθερίες της τέχνης, δίνουν το δικαίωμα στον σύγχρονο καλλιτέχνη να οικειοποιείται μορφές αλλά και θέματα της ιστορίας της τέχνης, τα οποία διαπραγματεύεται με τον προσωπικό του τρόπο.
Καλλιτέχνες:
Μ.Σ.Τ. Κρήτης: Μάρκος Αρμάος, Άγγελος Παπαδημητρίου, Άρτεμις Ποταμιάνου, Δημοσθένης Σκουλάκης, Γιάννης Ψυχοπαίδης.
Μυθολογίες και Πραγματικότητα
Σύμβολα της ιστορίας, έργα που αντλούν από την ελληνική αρχαιότητα, σχόλια αλλά και μύθοι της πραγματικότητας.
Καλλιτέχνες:
Μ.Σ.Τ. Κρήτης: Ειρήνη Απέργη, Αριστόδημος (Παπαδάκης), Νίκος Αρτέμης, Λευτέρης Κανακάκις, Δέσπω Μαγκώνη, Τάσος Μαντζαβίνος, Αντώνης Μιχαηλίδης, Μιχάλης Μιχαηλίδης, Παναγιώτης Τέτσης, Νίκος Χαραλαμπίδης.
Η Ιερότητα της φύσης
Πρόκειται για έργα που υμνούν το χρώμα και την ελευθερία της γραφής, συνθέσεις άγριες κυρίως που επικαλούνται το ιερό ένστικτο αλλά και κάνουν σχόλια στο λουλουδένιο περιβάλλον.
Καλλιτέχνες:
Μ.Σ.Τ. Κρήτης: Γιάννης Αδαμάκος, Όπυ Ζούνη, Γιώργος Ιωάννου, Νίκη Καναγκίνη, Γιώργος Λάππας, Μπία Ντάβου, Δημήτρης Σεβαστάκης, Κώστας Χρηστίδης.
Δίδυμο κτήριο – Φορτέτσα: Αφροδίτη Λίτη, Άγγελος Σκούρτης, Σωτήρης Σόρογκας, Μαριάννα Στραπατσάκη, Δημήτρης Τράγκας, Τάσος Τριαντάφυλλου, Γιώργος Τσακίρης, Κώστας Τσόκλης, Δημήτρης Χατζαντωνάκης.
Θεολογίες
Ζητήματα θρησκείας και ανεξιθρησκίας, στην ενότητα που παρουσιάζεται. Καταγραφή του θρησκευτικού αισθήματος αλλά και κριτική απέναντι στην εξουσία του δόγματος.
Καλλιτέχνες:
Μ.Σ.Τ. Κρήτης: Νίκος Αλεξίου, Γιώργος Κυπρής, Renee Magnanti, Ζάφος Ξαγοράρης, Μαρία Παπαδημητρίου, Ραϋμόνδος (Πάνος).
Τα αντικείμενα του ανθρώπου
Αγαπημένο θέμα της ζωγραφικής, το καθημερινό αντικείμενο, κάνει φανερές τις δυνατότητες αλλά και τις ιδιαιτερότητες του κάθε καλλιτέχνη. Τα αντικείμενα και οι νεκρές φύσεις, από τη συλλογή του Μ.Σ.Τ.Κ. ρεαλιστικά, μεταφυσικά, συμβολικά αλλά και readymade, εκφράζουν τον χρόνο τους και τις μύχιες σκέψεις των καλλιτεχνών που συνθέτουν τη σχέση τους με ότι τα περιβάλλει.
Καλλιτέχνες:
Μ.Σ.Τ. Κρήτης: Γιάννης Βαλαβανίδης, Λευτέρης Κανακάκις, Μανώλης Κουνδουράκης, Δήμητρα Λαζαρίδου, Μιχάλης Μανουσάκης, Γιάννης Μιγάδης, Χρήστος Μποκόρος, Αγνή Ουδινότη, Γρηγόρης Σεμιτέκολο, Μαρία Χατζηανδρέου.
Αίθουσα Πυροβολικού / Φορτέτσα: Μιχάλης Αρφαράς, Γιώργος Γκολφίνος, Ελένη Ζούνη, Γιώργος Κυπρής, Βάσω Κυριάκη, Pino Pandolfini, Νίνα Παππά, Λευκή Χρηστίδου.
Η ιεροτελεστία του Πορτραίτου
Το πιο αγαπημένο θέμα της τέχνης, ο άνθρωπος, απασχόλησε ολόκληρη την ιστορία της τέχνης, αφήνοντας αριστουργήματα αλλά και πρωτόλεια σκίτσα.
Η συλλογή του Μ.Σ.Τ. Κρήτης, διαθέτει μια σειρά από πορτραίτα που έγιναν από το 1960 έως και σήμερα.
Οι τάσεις της τέχνης, από τον ρεαλισμό, τον εξπρεσιονισμό, την αφαίρεση έως τη φωτογραφία, γίνονται εμφανείς στα γυναικεία και ανδρικά σώματα που παρουσιάζονται.
Καλλιτέχνες:
Μ.Σ.Τ. Κρήτης: Ευγενία Αποστόλου, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Κώστας Γκιζίρης, Σίλεια Δασκοπούλου, Μάκης Θεοφυλακτόπουλος, Λευτέρης Κανακάκις, Χρήστος Καρράς, Νίκος Κεσσανλής, Maelee Lee, Γιώργος Λάππας, Στάθης Λογοθέτης, Ελένη Λύρα, Δημήτρης Μάζης, Ελένη Μιχαήλου, Χρόνης Μπότσογλου, Δημήτρης Μυταράς, Τριαντάφυλλος Πατρασκίδης, Σπυριδούλα Πολίτη, Γιώργος Ρόρρης, Στέλιος Σκοπελίτης, Φίλιππος Τάρλοου, Γιάννης Τζερμιάς, Νίκος Χουλιάρας.
Χώροι και Τοπία
Η αναφορά στον χώρο, από το τοπίο του ψυχισμού έως τον ορίζοντα, παρουσιάζεται με έργα των Ελλήνων καλλιτεχνών που τον ορίζουν, στο πεδίο της αφαίρεσης, της γραφής και ενίοτε της γεωμετρίας.
Καλλιτέχνες:
Μ.Σ.Τ. Κρήτης: Στέλιος Αλεξάκης, Αχιλλέας Απέργης, Ευγενία Αποστόλου, Γιάννης Γαΐτης, Γιώργος Ζογγολόπουλος, Βαλέριος Καλούτσης, Αλέκος Κτενάς, Γιώργος Λαζόγκας, Γιάννης Μιχαηλίδης, Κυριάκος Μορταράκος, Γιώργος Ξένος, Ευτύχης Πατσουράκης, Γιάννης Σπυρόπουλος, Παντελής Χανδρής, Γιώργος Χατζημιχάλης.
Αίθουσα Πυροβολικού / Φορτέτσα: Νίκος Αλεξίου, Δημήτρης Αληθεινός, Γιώργος Γυπαράκης, Χριστόφορος Δουλγέρης, Μαρία Ζιάκα, Βασίλης Κυπραίος, Γιάννης Μίχας, Άννα Παλιεράκη, Ηλίας Παπαηλιάκης, Σοφία Πορταλάκη, Φίλιππος Τσιάρας, Αντωνάκης Χριστοδούλου.
Βία
Η σύγχρονη βία, αποτελεί μια καθημερινότητα που, ξεκινά από τις ειδήσεις, διαπερνά το διαδίκτυο και ενίοτε, φτάνει στο σχολείο. Τα έργα της ενότητας, γλυπτά, φωτογραφίες, ζωγραφική και προβολές, εντοπίζουν το φαινόμενο και το καταγγέλλουν έμμεσα.
Καλλιτέχνες:
Μ.Σ.Τ. Κρήτης: Αντώνης Βολανάκης, Ανδρέας Λυμπεράτος, Δέσποινα Μεϊμάρογλου, Δημήτρης Μπάμπουλης.
Αίθουσα Πυροβολικού / Φορτέτσα: Άσπα Στασινοπούλου, Μαρία Λοϊζίδου, Δέσπω Μαγκώνη.
Με αφορμή την Ελένη
Τζαμί Καρά Μουσά Πασά (Συμβολή οδών Αρκαδίου και Β. Ουγκώ).
Ένα έργο με δύο αφηγήματα.
Αφήγημα Πρώτο. Η Ελένη είναι μια μαθήτρια του περασμένου αιώνα που κεντά ένα μαξιλάρι. Χρόνια αργότερα, η καλλιτέχνης Ρένα Παπασπύρου, αγοράζει το κέντημα στα παλιατζίδικα. Τα μοτίβα της σταυροβελονιάς, γίνονται αφορμή για ένα επίτοιχο έργο της με μικρά χαρτιά.
Αφήγημα δεύτερο. Η Άσπα Στασινοπούλου, ονειρεύεται πριν τέσσερα χρόνια ότι φορά ως ρούχο ένα έργο της Ρένας Παπασπύρου. Το διηγείται.
Η Παπασπύρου ετοιμάζει ένα ρούχο για την Άσπα με το μοτίβο του μαξιλαριού της μικρής Ελένης.
Η Άσπα το φορά και περπατά στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας και λίγο αργότερα στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Τα δύο performances φιλμάρονται και δωρίζονται μαζί με το φόρεμα και το κέντημα στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης.
Ολόκληρο το υλικό, προβολές και έργο, εκτίθενται στο Τζαμί Καρά Μουσά Πασά, της οδού Αρκαδίου.
Ένα 24ωρο στην πόλη
Ενετικός Ναός Αγίας Σοφίας(Οδός Πάνου Κορωναίου).
Ο φωτογράφος Γιάννης Οικονόμου, παρακολουθεί με τον φακό του, την κίνηση στην Αθήνα μια καλοκαιρινή ημέρα. Άνθρωποι κινούνται στο μετρό και στους δρόμους, παιδιά παίζουν στην πλατεία Συντάγματος, τουρίστες, αλλά και μετανάστες, αναζητούν χώρο και δροσιά.
Η διάρκειά των εκθέσεων θα είναι έως το τέλος Δεκεμβρίου 2017, ενώ θα πραγματοποιηθούν όπως πάντα οργανωμένες ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.