Αυξάνονται σταδιακά τα τελευταία χρόνια οι πολίτες του Ρεθύμνου που έχουν υιοθετήσει και εφαρμόζουν στην πράξη τη φιλοσοφία της ανακύκλωσης, ωστόσο ο δρόμος παραμένει ακόμα μακρύς για να προσαρμοστούμε στα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Χαρτί, πλαστικό και γυαλί αποτελούν τα είδη που ανακυκλώνονται κατά κύριο λόγο στο Ρέθυμνο, όπου παρά τους αυξημένους κάδους που υπάρχουν σε διάφορα σημεία και γειτονιές της πόλης, οι πολίτες πολλές φορές δείχνουν να αδιαφορούν για τον τελικό στόχο της προστασίας του περιβάλλοντος, αφού δεν ξεχωρίζουν τα ανακυκλώσιμα από τα σύμμεικτα απορρίμματα. Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση με την ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων ελαίων.
Τα τηγανέλαια δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στο περιβάλλον, όταν καταλήγουν στην αποχέτευση, αφού ρυπαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα, εμποδίζουν την επεξεργασία των λυμάτων και αυξάνουν τις δαπάνες συντήρησης του δικτύου, φράζουν τις σωληνώσεις και προκαλούν δυσάρεστες οσμές.
Η ευαισθησία για το περιβάλλον, η ευσυνειδησία αλλά και η συνεχής ενημέρωση που γίνεται μέσα στα σχολεία στους μικρούς μαθητές, φαίνεται να έχει καλύτερα αποτελέσματα, αφού τα παιδιά δείχνουν να κατανοούν περισσότερο από τους μεγάλους τη σημασία της επαναχρησιμοποίησης υλικών.
Χαρακτηριστική επιβεβαίωση είναι η αυξητική τάση εκ μέρους των σχολείων -φτάνουν τα 20 στο μητροπολιτικό Δήμο- που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ανακύκλωσης τηγανόλαδου που υλοποιείται σε συνεργασία του Δήμου με το Πολυτεχνείο Κρήτης. Τα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα συγκεντρώνουν σε ειδικό κάδο, που βρίσκεται στο σχολείο τους, τα χρησιμοποιημένα λάδια που φέρνουν από το σπίτι τους προκειμένου αυτά να ανακυκλωθούν. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα το γεγονός ότι οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες συχνά φτάνουν στα σχολεία που γνωρίζουν ότι διαθέτουν ειδικούς κάδους και το προσφέρουν για ανακύκλωση.
Και ενώ στα σχολεία η ανταπόκριση ήταν μεγάλη και μάλιστα ως ένδειξη αναγνώρισης του έργου των μαθητών ο Δήμος Ρεθύμνου κάθε χρόνο επιβραβεύει χαρίζοντας ένα φορητό υπολογιστή στο σχολείο που θα συγκεντρώσει τις μεγαλύτερες ποσότητες δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους δημότες.
Και αυτό γιατί αν και εδώ και δυόμιση χρόνια ξεκίνησε σε συνεργασία του Δήμου με το Πολυτεχνείο προσπάθεια ευαισθητοποίησης για την ανακύκλωση του τηγανόλαδου, το οποίο αν δεν επαναχρησιμοποιηθεί καταλήγει στα φρεάτια και στις θάλασσες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περιβαλλοντική επιβάρυνση, οι δημότες προφανώς λόγω κακής διαχείρισης δεν μπόρεσαν να το ανταποκριθούν.
Έτσι πάρα το γεγονός ότι έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία ειδικοί κάδοι συλλογής του χρησιμοποιουμένου λαδιού, εν τούτοις η εικόνα των κάδων αποδεικνύει ότι το περιεχόμενο δεν μπορεί να ανακυκλωθεί. Δοχεία με λάδια, τη στιγμή που το σύστημα του κάδου δέχεται μόνο το λάδι (χωρίς το μπουκάλι), αποτσίγαρα και άλλα σύμμεικτα απορρίμματα ή ακόμα και φθορές στους ίδιους τους κάδους απέτρεψαν την επέκταση του προγράμματος, ενώ ήδη δυο κάδοι απομακρύνθηκαν, αφού δεν υπήρχε ανταπόκριση.
Οι επιχειρηματίες εστίασης πάντως, σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσα δηλώνει ο πρόεδρος του τοπικού σωματείου στα «Ρ.Ν.» στην συντριπτική τους πλειοψηφία προχωρούσαν σε ανακύκλωση του τηγανόλαδου. Όπως ο ίδιος εξηγεί κάθε επιχειρηματίας της πόλης έχει συμφωνήσει με μια εταιρεία αναλόγως τα κίνητρα που του δίνονται και οι επαγγελματίες ανταποκρίνονται, αφού εξυπηρετούνται συμβάλλοντας ταυτόχρονα και εκείνοι από την πλευρά τους στην προστασία του περιβάλλοντος.
Η διευθύντρια της Υπηρεσίας Καθαριότητας, Νικολέτα Γκολφινοπούλου, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε πως υπήρξε πρόβλημα με τη διαχείριση των κάδων από πλευράς των δημοτών και το πρόγραμμα δεν έχει ανταποκριθεί όπως θα έπρεπε.
Ειδικότερα, τόνισε: «Υπάρχουν δύο παράλληλες δράσεις σε ό,τι αφορά την ανακύκλωση λαδιού. Η μία είναι των επιχειρηματιών που αναλαμβάνουν μόνοι τους την ευθύνη, βρίσκουν εκείνοι τον προμηθευτή που θα πάρει το χρησιμοποιημένο λάδι, αναλόγως με την συμφερότερη για τους ίδιους προσφορά. Συνήθως έχουν τα δοχεία στο μαγαζί τους και όταν γεμίζουν καλούν την εταιρεία με την οποία συνεργάζονται και έχουν μια ανταποδοτικότητα σε χρήματα ή κάτι άλλο. Τη διαχείριση την έχουν αποκλειστικά τα καταστήματα εστίασης με δική τους ευθύνη και πρωτοβουλία. Σε ό,τι αφορά στον Δήμο συνεχίζεται το πρόγραμμα σε σχολεία και στην πόλη μέσα έχουν μείνει σε ελάχιστα σημεία κάδοι, καθώς το πρόγραμμα δεν προχώρησε, γιατί δεν συμμορφώνονταν οι δημότες… Δεν έκαναν σωστή διαχείριση, αλλού τα πετούσαν με τα μπουκάλια, αλλού πετούσαν μαζί και σκουπίδια, αλλού έσβηναν πάνω τα αποτσίγαρα. Και αυτό είχε πάνω ένα δίχτυ, ώστε να ρίχνει χύμα το λάδι και να πετούσες το δοχείο δίπλα στα σκουπίδια. Για αυτό ήταν και δίπλα στους κάδους. Αυτά τα είχαμε δώσει και με τους λογαριασμούς του νερού μαζί, το είχαμε βγάλει και στις εφημερίδες αρκετές φορές. Υπήρχαν και βανδαλισμοί, είχαν χυθεί τα λάδια στον δρόμο και βάζαμε πριονίδια. Ήταν δηλαδή πιο πολύς ο κόπος και η επιβάρυνση του περιβάλλοντος παρά το καλό αποτέλεσμα. Αφήσαμε τους κάδους μόνο στα σημεία που δεν υπάρχει τόση μεγάλη βλάβη. Από την άλλη η ανταπόκριση στα σχολεία είναι μεγάλη και οι γονείς – δημότες βολεύονται εκεί. Τώρα με τα πράσινα σημεία που θα κάνουμε θα προβλέπει και δοχείο εναπόθεσης τηγανέλαιων και θα είναι πιο προφυλαγμένα και δε θα έχουμε αυτήν την αντίδραση. Πιέζουν οι προθεσμίες, κάπως πρέπει να το κυνηγήσουμε αυτό».
Ο Ανδρέας Κλαψινός, πρόεδρος του Σωματείου Εστίασης και Αναψυχής τόνισε πως στην πλειοψηφία τους οι επιχειρηματίες ανταποκρίνονται στην ανακύκλωση του τηγανόλαδου, αφού συνδυάζουν την προστασία του περιβάλλοντος με ιδίον όφελος. Χαρακτηριστικά, ανέφερε: «Οι περισσότεροι συνεργαζόμαστε με εταιρείες ανάλογα με το ποσοστό ανταπόδοσης. Ανακυκλώνεται το λάδι των επιχειρήσεων, γιατί δίνουν πολύ καλά ποσοστά πίσω. Εγώ παίρνω πίσω το 65% σε χρήμα ή σε ηλιέλαιο. Είναι πολύ συμφέρουσες οι συμφωνίες για εμάς. Αυτοί κάνουν τις προσφορές σε όλους, και σου δίνουν βαρέλι οι ίδιοι και έρχονται μετά και σου το αλλάζουν- σου το μεταγγίζουν. Δεν ασχολείται ο καταστηματάρχης με τίποτα. Εγώ είμαι στον τρίτο χρόνο σε αυτήν την εταιρεία και ήμουν ένα χρόνο πριν σε έναν άλλον. Γιατί να χύνονται τα καμένα λάδια στους υπονόμους και να μην μπορούμε να τα δώσουμε από τη στιγμή που θα έχουμε κάποιο κέρδος. Η πολυκατοικία από πάνω που έχω το μαγαζί μου, μου δίνουν οι άνθρωποι τα λάδια τους για να τα ανακυκλώνουν. Υπάρχει μια συνείδηση πλέον και στους πολίτες».
Στο επίκεντρο τα «πράσινα σημεία»
Εν τω μεταξύ τη χρηματοδότηση του έργου κατασκευής του Σταθμού Μεταφόρτωσης στην περιοχή Τρία Μοναστήρια στον Βρύσσινα Ρέθυμνου αναμένει ο Δήμος, προκειμένου να υλοποιήσει την πρώτη φάση που αφορά στο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων, όπως αυτό προβλέπεται στον περιφερειακό και εθνικό σχεδιασμό.
Η μελέτη που εκπονήθηκε από τον Δήμο Ρεθύμνου έχει κατατεθεί στον αρμόδιο φορέα του νησιού, τον ΕΣΔΑΚ, ο οποίος με τη σειρά του υπέβαλλε τον φάκελο στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, διεκδικώντας χρηματοδότηση συνολικού ύψους 2.2 εκ. ευρώ από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΠΠΕΡΑΑ.
Παράλληλα μηχανικοί του Δήμου ξεκινούν τις διαδικασίες για τη μελέτη, που αφορά στο δεύτερο σκέλος του σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων, αυτό που αφορά τα πράσινα σημεία.
Υπενθυμίζεται ότι για τον Δήμο Ρεθύμνου το τοπικό σχέδιο διαχείρισης προβλέπει επί της ουσίας τρία μεγάλα έργα: α) Ένα Σταθμό Μεταφόρτωσης, ο οποίος βάσει του ΓΠΣ έχει χωροθετηθεί σε οικοπεδικό χώρο 4,5 στρεμμάτων του Δήμου στην περιοχή Τρία Μοναστήρια, δίπλα από το δημοτικό Νεκροταφείο, όπου εκεί θα μεταφέρονται αρχικά τα απορρίμματα και θα συμπιέζονται για να οδηγούνται στη συνέχεια στο ΧΥΤΑ β) «Πράσινα» σημεία –2 μεγάλα και 8 μικρά– στα οποία θα γίνεται διαχωρισμός των απορριμμάτων και γ) διαλογή στην πηγή, δηλαδή διαχωρισμός όλων των απορριμμάτων ανά κατηγορία, έτσι ώστε να μειώνεται ο όγκος των σύμμεικτων, που θα καταλήγουν στον ΧΥΤΑ.
Έναν από τους βασικούς στόχους του Ενιαίου Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης αποτελεί ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη των Πράσινων Σημείων. Τα Πράσινα Σημεία είναι καλαίσθητοι χώροι με εύκολη προσβασιμότητα, κατάλληλη υποδομή και εξοπλισμό, ώστε οι πολίτες να μπορούν να εναποθέτουν χρησιμοποιημένα αντικείμενα που μέχρι σήμερα κατέληγαν στους ΧΥΤΑ (βιβλία, παιχνίδια, έπιπλα, κ.α.) αλλά και άλλα ανακυκλώσιμα είδη (χαρτί, γυαλί, μέταλλα, πλαστικά, υφάσματα, ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό κ.λπ.), με στόχο να προωθηθούν για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση. Τις επόμενες ημέρες θα πραγματοποιηθεί συνάντηση της Τεχνικής Υπηρεσίας με την Υπηρεσία Καθαριότητας για να δρομολογηθούν οι απαραίτητες διαδικασίες.