Την Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2017 ο Ιστορικός Σύλλογος των Αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής «Το Αρκάδι» πραγματοποίησε μία υψηλού επιπέδου εσπερίδα με τίτλο «η Κρητική διάλεκτος μέσα από τα βιβλία του Μιχάλη Καυκαλά», ολοκληρώνοντας τις φετινές εκδηλώσεις του, αφήνοντας ανεξίτηλη την σφραγίδα του στο πολιτιστικό γίγνεσθαι. Η εκδήλωση αποτέλεσε ιστορικό σταθμό γιατί πραγματοποιήθηκε τιμώντας τις επετείους αφενός των 180 ετών από ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Αθηνών και αφετέρου των 40 ετών από ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Όπως πάντα, ο δραστήριος πρόεδρος κ. Γεώργιος Βλατάκης κατάφερε με τα μέλη του Δ.Σ. του συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής να συγκεντρώσουν ότι πιο εκλεκτό ακροατήριο διαθέτει η Ρεθυμνιακή παροικία της Αττικής και να γεμίσει ασφυκτικά την περικαλλή αίθουσα του κτιρίου Κωστή Παλαμά του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ένωσε τις δυο σημαντικές επετείους των Πανεπιστημίων με την κρητική διάλεκτο και κατάφερε να δέσει το χρυσό (κρητική διάλεκτο) με το διαμάντι (Μιχάλη Καυκαλά) και να το παρουσιάσει ωσάν πολύτιμο κόσμημα, αξιοζήλευτο διαθέτοντας το καταλλήλως εκεί όπου του αξίζει.
Πάντα οι επιλογές του συλλόγου διακρίνονται για την πρωτοτυπία, την εξονυχιστική τελειότητά τους ακόμη και στην πιο μικρή λεπτομέρεια και σε συνδυασμό με την σημασία της σπουδαίας εκδήλωσης, προσέδωσαν και τούτη τη φορά εξαιρετικό αποτέλεσμα. Το νεοκλασικό ιστορικό κτίριο του Πανεπιστημίου με την επιβλητική αίθουσα και τους περίλαμπρους χώρους, που καθένας κουβαλάει και μια ολάκερη ιστορία, γεμάτοι πίνακες μετάλλια σε προθήκες, τις βαριές βελούδινες κουρτίνες, την αντικέ επίπλωση, όπου εξ αρχής σε προδιέθετε για κάτι υψηλό, εξασφαλίζοντας και κερδίζοντας από την πρώτη στιγμή τις εντυπώσεις.
Η έναρξη της εσπερίδας έγινε με την μουσική του Ερωτόκριτου από τον Ηλία Παυλίδη στην λύρα και τον Ανδρέα Γεωργιλάκη στο λαούτο, ενώ στη συνέχεια η κα Όλγα Κουμεντάκη μέλος του Δ.Σ. διάβασε τιμής ένεκεν το ιστορικό και των δύο Πανεπιστημίων.
Ο πρόεδρος κ. Βλατάκης ως εξαιρετικός συντονιστής της εσπερίδας τόνισε την συμβολή του μεγαλύτερου κρητικού ευεργέτη Αντωνίου Παπαδάκη του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στα δύο μεγάλα και σπουδαία ονόματα των καθηγητών της γλωσσολογίας του Γεωργίου Χατζηδάκη και του Γεωργίου Κουρμούλη από το Ρέθυμνο.
Η καθηλωτική ομιλία του ομότιμου καθηγητή της γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χριστόφορου Χαραλαμπακη, άγγιξε και συγκίνησε το κοινό που πολλές φορές τον διέκοψε ξεσπώντας σε χειροκροτήματα. Η αναφορά του τόσο στην προσωπικότητα του ιατρού Μιχαλη Καυκαλά όσο και στα περίφημα βιβλία του περί της κρητικής διαλέκτου, που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών, έφερε δάκρυα σε όσους είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν αλλά κυρίως στις παρευρισκόμενες θυγατέρες του Βάσια και Όλγα Καυκαλά καθώς και στη μητέρα τους κ. Ελένη Σταμαθιουδάκη, Αντιπρόεδρο Β’ του συλλόγου μας.
Ο εξαιρετικός για την αφηγηματική του κρητικάδα κ. Μιχάλης Πριναράκης, προσωπικός φίλος του Μιχάλη Καυκαλά ανέγνωσε απόσπασμα από τον περίφημο τρόχαλο, ενώ η εγγονή του Μ. Καυκαλά, Μιχαέλα, απήγγειλε ένα ποίημα καταχειροκροτούμενη από την εκλεκτή ομήγυρη.
Αποκορύφωμα και απόσταγμα της όλης εσπερίδας η ανάγνωση ενός ψηφίσματος από τον πρόεδρο κ. Βλατάκη σχετικά με την προτροπή διδαχής της κρητικής διαλέκτου από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, όπου υπεγράφη απ’ όλους τους παρευρισκόμενους και που πρόκειται να σταλεί στον κ. Οδυσσέα Ζώρα, πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πιστεύουμε τόνισε ο κ. Βλατακης ότι «η διδαχή της κρητικής διαλέκτου θα αποτελέσει το κλειδί για να ανοιχτεί το θησαυροφυλάκιο ενός πολιτισμού, ωσάν του Κρητικού, διδασκόμενο στο φυσικό του χώρο δηλ. το Πανεπιστήμιο Κρήτης». Κατέληξε δε λέγοντας ότι:« είναι ευκαιρία ενόψει του εορτασμού των 40 ετών από ιδρύσεως του, το Πανεπιστήμιο Κρήτης να δωρίσει στους φοιτητές του την διδασκαλία της κρητικής διαλέκτου, έστω κι ως μάθημα επιλογής». Πολλοί εθελοντές καθηγητές Πανεπιστημίου θα δηλώσουν συμμετοχή σε αυτήν την προσπάθεια, αρκεί να ακολουθηθεί και να υποστηριχθεί αυτή η πρωτοβουλία.
Ο κ. Χαραλαμπάκης ήδη έθεσε τον εαυτό του στη διάθεση αυτής της προσπάθειας του συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι». Η εκδήλωση τελείωσε με ποιοτική κρητική μουσική και με πλούσιο κέρασμα από τις κόρες του Μιχάλη Καυκαλά και την μητέρα τους ενώ μοιράστηκαν δωρεάν πολλά από τα βιβλία του Μιχάλη Καυκαλά.
Παρευρέθησαν και προσυπέγραψαν η αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου Ειρήνη Πετρουλάκη, ο ομότιμος καθηγητής της θεολογίας του ΕΚΠΑ Γεώργιος Γαλίτης, η ερίτιμος Ελένη Κεφαλογιάννη, η ερίτιμος Ελένη Σήφη Βαρδινογιάννη, η Ελένη Θεοδωρουλάκη, ο αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής Γεώργιος Καλλέργης με την σύζυγό του, η πρόεδρος Μαίρη Τζανακη από την Ένωση Γυναικών Κρήτης, η Εύα Κουβίδου πρόεδρος των Νοτίων, ο γκαλερίστας Μανώλης Κανακάκης, ο καθηγητής Γιάννης Γρυντάκης με τη σύζυγό του, ο ιατρός Ζαχαρίας Πλαιτάκης, ο πρόεδρος του Συλλόγου Χρωμοναστηρίου Στέλιος Παλάσσαρος, ο Νίκος Τσιουδάκης γενικός γραμματέας Ομοσπονδίας Αμαριωτών, ο Στέφανος Αντωνακάκης, ο Σταύρος Φωτάκης, ο Γεώργιος Λέκκας με την φιλόλογο κόρη του, η Λούλα Σακόραφου, η Νίτσα Λίτινα, η Αριστέα Βερνάδου, ο Κοσμάς Παυλάκης, η φιλόλογος Ελένη Δράγαση Σηφάκη, η ιατρός Άννα Φιλιώτη, η Ιωάννα Παναγιωτάκη, η Δέσποινα Γαλλιάκη, ο Λευτέρης Δρανδάκης, τα ζεύγη Τάσου Παλιεράκη, Αριστ. Λιαναντωνάκη, Κωνσταντίνου Γαγάνη, Β. Φραγκιαδάκη, κά.
Αναλυτικά, στο ψήφισμα αναφέρονται τα εξής:
«Ελλογιμότατε κε Πρύτανη
Εκ μέρους ων Διοικητικού συμβουλίου του ιστορικού συλλόγου των αποδήμων Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι» και των μελών του, θα θέλαμε να σας εκφράσουμε τις εγκάρδιες ευχές μας για την επέτειο της συμπλήρωσης των 40 ετών από ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το σωματείο μας ιδρύθηκε πριν 87 έτη (1930-2017), θεωρείτε το αρχαιότερο ανάμεσα σε 350 περίπου σωματεία στην Αττική και αγκαλιάζει το σύνολο των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής και της ευρύτερης περιοχής εκπροσωπώντας χιλιάδες Ρεθεμνιώτες, αλλά και έχοντας στο ενεργητικό του πολλές και αξιόλογες δραστηριότητες, που μία εξ αυτών υπήρξε εμπράκτως και η στήριξη της ύπαρξης και ίδρυσης του Πανεπιστημίου Κρήτης την περίοδο της συγκρότησής του‚ συνέβαλε δε στην εύρεση και τακτοποίηση του οικοπέδου (περιοχή Γάλλου) όπου ανοικοδομήθηκε το Πανεπιστήμιο επί προεδρίας κου Γρηγορίου Μοράκη.
Με αφορμή τον εορτασμό του ιωβηλαίου των 40 ετών από ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Κρήτης ο σύλλογός μας πραγματοποίησε εσπερίδα με τίτλο «η κρητική διάλεκτος μέσα από τα βιβλία του Μιχ. Καυκαλά» την Δευτέρα 11-12-2017 στο κτίριο Κωστή Παλαμά του Πανεπιστημίου Αθηνών με ομιλητές τον ομότιμο καθηγητή της γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κο Χριστόφορο Χαραλαμπάκη και τον διδάκτορα της φιλολογίας κο Νικόλαο Κοντοσόπουλο ειδικό επί των διαλέκτων.
Μέσω της παρούσης επιστολής και με βαθύτατο σεβασμό στο έργο σας, επιτρέψατέ μου να σας μεταφέρω την ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. του σωματείου μας αλλά και όλων των μελών αυτού. Με την απόφαση αυτή ο ιστορικός σύλλογος των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής «Το Αρκάδι» σας εκφράζει το αίτημά του να συμπεριλάβετε από τούδε και στο εξής «την κρητική διάλεκτο» στην διδακτέα ύλη των φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Πιστεύουμε ομόγνωμα ότι η διδαχή της κρητικής διαλέκτου θα αποτελέσει το κλειδί για να ανοιχτεί το θησαυροφυλάκιο ενός πολιτισμού ωσάν του Κρητικού, διδασκόμενο στο φυσικό του χώρο δηλαδή το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Επιπλέον επιτρέψατέ μου να σας τονίσω, ότι τόσο τα μέλη του ο σωματείου μας όσο και άπαντες οι Ρεθεμνιώτες όπου γης, αποτελεί κοινή πεποίθησή μας η ανάγκη για την ανάδειξη και διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που αδιαμφισβήτητα συμπεριλαμβάνεται η γλώσσα και δη η κρητική διάλεκτος. Για να επιτύχει μια τέτοια προσπάθεια που αξιοποιεί την κρητική διάλεκτο ως μέσο προσέλκυσης του ενδιαφέροντος πρέπει να εφαρμοστεί μια μορφή διδασκαλίας της: α) με γλωσσολογικό τρόπο, που θα οδηγεί σε γρήγορα μαθησιακά αποτελέσματα και β) με πολιτισμικές αναφορές (μέσα από διδασκόμενα κείμενα όπως του Μιχάλη Καυκαλά κά), που να φέρνουν σε άμεση ενδιαφέρουσα και ελκυστική επαφή με στοιχεία του κρητικού πολιτισμού (ποίηση, πεζογραφία, τραγούδι, θέατρο, εικαστικά, κ.ά.).
Δανειζόμενος την φράση ενός καθηγητή ότι «χρειαζόμαστε για να βγούμε από τον σκοτεινό πνευματικό μας λαβύρινθο, έναν οδηγητικό μίτο καμωμένο από την συλλογική μας Αριάδνη, με ίνες από την αξιακή μας παρακαταθήκη ή έστω αξιακό υπόλοιπο της ψυχής μας, που παρ’ όλες τις κακοποιήσεις που της επιφυλάξαμε, ο εσώτατος πυρήνας της αντέχει ακόμη». Κι επειδή οι Κρητικοί φημίζονται ότι κρατιόνται από την ψυχή τους, έτσι κι εμείς από το υπόλοιπο της ψυχής μας αν κρατηθούμε, θα μπορέσουμε να βρούμε τη σωστή περπατησιά μας προς το μέλλον. Είναι ευκαιρία λοιπόν με τον εορτασμό των 40 ετών από ιδρύσεώς του, το Πανεπιστήμιο Κρήτης να δωρίσει στους φοιτητές του την διδασκαλία της κρητικής διαλέκτου, έστω κι ως μάθημα επιλογής.
Για τους λόγους αυτούς το Δ.Σ. και τα μέλη του συλλόγου μας που εκπροσωπούμε, αποφασίσαμε να σας γνωστοποιήσουμε εγγράφως την κοινή μας βούληση κι ελπίδα για την εφαρμογή της διδασκαλίας της κρητικής διαλέκτου στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Με τον προσήκοντα σεβασμό στις διαδικασίες της συγκλήτου του Πανεπιστημίου Κρήτης, σας γνωρίζουμε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ικανοποιούσε ιδιαίτερα το σύνολο των μελών και των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής, αλλά και όλων των Κρητών όπου γης.
Ουδαμώς αμφιβάλλοντες ότι η Ελλογιμότητα σας προθύμως θέλει ανταποκριθεί εις το αίτημα μας, ευχαριστούμεν Αυτή εκ προοιμίου και αιτούμεθα τα κράτιστα παρά Θεού.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος, Γεώργιος Ν. Βλατάκης
Η Γεν. Γραμματέας, Ελ. Λιαναντωνάκη».