Τις δραματικές συνέπειες της αναποτελεσματικής και ετεροχρονισμένης εφαρμογής του προγράμματος της δακοκτονίας θα «πληρώσουν» ακριβά και φέτος οι ελαιοπαραγωγοί του νησιού, αφού βλέπουν αφενός τη σοδειά τους περιορισμένη και αφετέρου την ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου να είναι υποβαθμισμένη.
Ο απολογισμός χαρακτηρίζεται αρνητικός, τόσο σε ότι αφορά την ποσότητα, όσο και την ποιότητα. Ειδικότερα οι μη έγκαιροι ψεκασμοί καταπολέμησης του δάκου σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ανομβρία περιόρισαν κατά 15.000 τόνους τη φετινή ελαιοπαραγωγή η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, θα φτάσει τις 70 χιλιάδες τόνους από 85 χιλιάδες που είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Περιοχές με σημαντικά μειωμένη παραγωγή ήταν η ανατολική Κρήτη, η δυτική Μεσσαρά, περιοχές του Αμαρίου και Μυλοποτάμου και Αποκόρωνας.
Η ποιότητα του ελαιολάδου της φετινής σοδειάς στην Κρήτη φαίνεται πως ξεπέρασε κάθε προηγούμενο και ήταν η χειρότερη της τελευταίας δεκαετίας, ενώ κάθε χρόνο οι οξύτητες του ελαιολάδου στην Κρήτη, παρά τα προβλήματα της δακοκτονίας, κυμαίνονταν κατά 90% στο επίπεδο των 0,3-05 βαθμών, φέτος οι περιπτώσεις με τέτοιες οξύτητες ήταν ελάχιστες και αφορούσαν κυρίως περιοχές όπου η δακοκτονία έγινε με εργολάβους τους τοπικούς συνεταιρισμούς (Ζάκρος, Έμπαρος κ.α.) οι οποίοι, όταν χρειαζόταν, έκαναν πρόσθετες δολωματικές παρεμβάσεις με δικές τους δαπάνες. Στις περισσότερες όμως περιοχές οι συνήθεις πλέον καθυστερήσεις στην έναρξη της εφαρμογής της δολωματικής δακοκτονίας έπαιξαν φέτος σημαντικό ρόλο στο γενικό επίπεδο ποιότητας. Το αποτέλεσμα είναι σε ορισμένες περιοχές η μέση οξύτητα να είναι 0,8 βαθμούς.
Ο δάκος έχει εξελιχθεί στον μεγαλύτερο εχθρό για τα ελαιόδεντρα της Κρήτης, λόγω του ότι οι διαδικασίες που ακολουθούνται μέχρι σήμερα για την καταπολέμησή του χαρακτηρίζονται αναποτελεσματικές. Από τη μια τα διαρκώς μειούμενα κρατικά κονδύλια και από την άλλη οι χρονοβόρες διαδικασίες για τη διεξαγωγή των σχετικών διαγωνισμών που αφορούν τους δολωματικούς ψεκασμούς, που είναι απαραίτητοι, «απειλούν» την ελαιοπαραγωγή της Κρήτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πάγιο αίτημα των φορέων της Κρήτης αλλά και του ΣΕΔΗΚ είναι η αποκέντρωση σε ότι αφορά τους διαγωνισμούς της δακοκτονίας.
Aναλυτικα,
Σημαντικά μειωμένη εκτιμάται ότι θα είναι φέτος η ελαιοπαραγωγή στο νησί ενώ και η ποιότητα του ελαιολάδου είναι πολύ υποβαθμισμένη, όπως επισημαίνει ο επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ Νίκος Μιχελάκης. Οι καιρικές συνθήκες και συγκεκριμένα η παρατεταμένη ανομβρία σε συνδυασμό με την αναποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος της δακοκτονίας αποδεικνύονται οι δυο βασικοί παράγοντες στους οποίους οφείλεται η αρνητική εικόνα της ελαιοκομικής περιόδου.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον κ. Μιχελάκη, η τελική ελαιοπαραγωγή στην Κρήτη φαίνεται να διαμορφώνεται αρκετά χαμηλότερη από ότι αρχικά εκτιμήθηκε. Αυτό συνάγεται, σύμφωνα με τον ίδιο, από τα στοιχεία ελαιουργείων που συγκεντρώθηκαν δειγματοληπτικά, αλλά και από άλλες πληροφορίες η παραγωγή της Κρήτης θα κυμανθεί γύρω στους 70 χιλιάδες τόνους αντί για 85 χιλιάδες που αρχικά εκτιμήθηκε.
Βασική αιτία της μείωσης αυτής της παραγωγής φαίνεται να επικεντρώνεται σε φυσικά αίτια, όπως είναι η μη ικανοποιητική ανθοφορία και καρπόδεση αλλά και η ανομβρία η οποία επεκράτησε στη συνέχεια σε αρκετές περιοχές κυρίως της ανατολικής Κρήτης. Η ανομβρία φαίνεται να είχε δυο δυσμενείς συνέπειες. Από τη μια πλευρά έπληξε σοβαρά την ανάπτυξη και ελαίωση του ελαιοκάρπου με άμεση συνέπεια τη μειωμένη απόδοση σε λάδι και δευτερευόντως τη χαμηλή ποιότητα ελαιολάδου. Από την άλλη πλευρά όμως φαίνεται ότι η ανομβρία ευνόησε και προσβολές άλλων εντόμων, όπως ο ρυγχύτης, ο οποίος τραυματίζοντας τους καρπούς συντέλεσε και σε μείωση της παραγωγής από τους καρπούς που έπεσαν αλλά και σε υποβάθμιση της ποιότητας από τους κτυπημένους καρπούς που δεν έπεσαν.
Περιοχές με σημαντικά μειωμένη παραγωγή ήταν η ανατολική Κρήτη, η δυτική Μεσσαρά, περιοχές του Αμαρίου και Μυλοποτάμου, Αποκόρωνας κ.α. Αντίθετα περιοχές με καλή έως αρκετά καλή παραγωγή φαίνεται να ήταν η ανατολική Κίσσαμος, η κεντρική και ανατολική Μεσσαρά κ.α.
Η υποβάθμιση της ποιότητας και οι επιπτώσεις
Η ποιότητα του ελαιολάδου της φετινής σοδειάς στην Κρήτη, φαίνεται πως ξεπέρασε κάθε προηγούμενο και ήταν η χειρότερη της τελευταίας 10/ετίας, σύμφωνα με τον κ. Μιχελάκη, ο οποίος υποστήριξε ότι ενώ κάθε χρόνο οι οξύτητες στην Κρήτη, παρά τα προβλήματα της δακοκτονίας, κυμαίνονταν κατά 90% στο επίπεδο των 0,3-05 βαθμών, φέτος οι περιπτώσεις με τέτοιες οξύτητες ήταν ελάχιστες και αφορούσαν κυρίως περιοχές όπου η δακοκτονία έγινε με εργολάβους τους τοπικούς συνεταιρισμούς (Ζάκρος, Έμπαρος κ.α.) οι οποίοι, όταν χρειαζόταν, έκαναν πρόσθετες δολωματικές παρεμβάσεις με δικές τους δαπάνες.
Ειδικότερα, ο επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ Νίκος Μιχελάκης μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε πως οι βασικοί λόγοι της περιορισμένης παραγωγής αλλά και της υποβαθμισμένης ποιότητας του ελαιολάδου είναι η μη έγκαιρη και αναποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος της δακοκτονίας, καθώς και η παρατεταμένη ανομβρία.
Όπως είπε επανειλημμένως ο ΣΕΔΗΚ έχει επισημάνει τα προβλήματα για το πρόγραμμα δακοκτονίας έχοντας πολλάκις προτείνει την αποκέντρωση του συστήματος: «Η δακοκτονία και φέτος κατέγραψε τεράστιες καθυστερήσεις στην Κρήτη, σε σημείο μάλιστα τον μήνα Αύγουστο να επιλέγουν τους τομεάρχες -που θα επιβλέπουν την καλή εκτέλεση της δακοκτονίας. Αντίστοιχες καθυστερήσεις παρατηρούνται στις προμήθειες των φαρμάκων και φυσικά στους διαγωνισμούς. Και ενώ μετά από πολλά χρόνια θα περίμενε κανείς να διορθώνονται όλα αυτά, αντιθέτως συνεχίζεται η ίδια κατάσταση και δημιουργούνται τεράστια προβλήματα. Επειδή ο ΣΕΔΗΚ παρακολουθεί και προωθεί τους συνεταιρισμούς να πωλούν τα λάδια με διαγωνισμούς, βλέπουμε ότι ορισμένοι συνεταιρισμοί πωλούν λάδι με οξύτητα 0.8 γραμμές. Αυτό είναι φαινόμενο της φετινής χρονιάς. Άλλα χρόνια ήταν στο 0,3 ή στο 0,4. Φέτος έχουμε 0,8, δηλαδή ένα διπλασιασμό της οξύτητας. Δεν συμβαίνει σε όλα τα λάδια, όμως είναι αρκετά αυτά που είναι σε αυτή την κατάσταση και αυτό είναι μια απόδειξη ότι δεν είχε καθόλου καλά αποτελέσματα η δακοκτονία. Κάθε φορά λέμε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα να αναθεωρηθεί ριζικά το σύστημα της δολωματικής δακοκτονίας το οποίο είναι δοκιμασμένο από παλιά. Πέρασαν δεκαετίες ολόκληρες για να καταλήξουμε στα σωστά φάρμακα και στη μεθοδολογία για να έχουμε άριστα αποτελέσματα. Τώρα με το να κάνουμε διαγωνισμούς και οι διαγωνισμοί να αρχίσουν τον Γενάρη και να τελειώνουν τον Αύγουστο αυτό δεν ωφελεί, αντιθέτως αχρηστεύει τη μέθοδο πρέπει λοιπόν κάτι να γίνει, ώστε έγκαιρα να εφαρμόζεται η δακοκτονία. Όταν λέμε έγκαιρα σημαίνει να αρχίζουν οι ψεκασμοί από τις πρώτες μέρες του Ιουνίου, να γίνονται οι ψεκασμοί οι πρώτοι διότι αυτοί είναι οι πιο αποτελεσματικοί ως προς το έντομο. Ο ΣΕΔΗΚ εχει προτείνει να αλλάξει ριζικά το σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο πρέπει να αναθέσει το σύνολο του προγράμματος της δακοκτονίας στην περιφέρεια -διότι πριν ένα χρόνο την τελευταία στιγμή είπε στην περιφέρεια να κάνει τους διαγωνισμούς σε περίοδο που έπρεπε ήδη να γίνονταν οι ψεκασμοί. Πρέπει τα πάντα να τα αναλάβει η δακοκτονία όλες τις διαδικασίες προσλήψεων προσωπικού εργολάβου, φάρμακα και ψεκασμούς και να μην μεσολαβούν διαγωνισμοί μέσω Αθηνών. Πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν γίνεται αυτό τόσο καιρό».
Αναφερόμενος στις τιμές του λαδιού ο κ. Μιχελάκης είπε: «Παράλληλα υπάρχει ενδιαφέρον για τις τιμές του ελαιολάδου όπου είναι το τελικό αποτέλεσμα των προσπαθειών των παραγωγών, οι οποίες τιμές όμως εξαρτώνται πάντοτε από προσφορά και ζήτηση, όμως η αγορά αρχίζει να μην λειτουργεί τόσο ομαλά όσο θα έπρεπε για να ισχύει ο νόμος αυτός. Στην ουσία σήμερα τα ελαιοτριβεία παίζουν έναν μεγάλο ρόλο στη διαδικασία αυτή της εμπορίας. Τα ελαιοτριβεία διαπραγματεύονται πως θα πωλήσουν το ελαιόλαδο. Εμείς θεωρούμε ότι ο καλύτερος τρόπος είναι οι διαγωνισμοί οι ανοικτοί μέσω του διαδικτύου με τους οποίους επιτυγχάνονται καλύτερες τιμές».
==CEPFG==