Της ΕΛΠΙΔΑΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ
Η βελτίωση της ποιότητας του κρητικού ελαιολάδου αποτελεί μονόδρομο για τους παραγωγός της Κρήτης, οι οποίοι καλούνται να αξιοποιήσουν στο έπακρο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τοπικού προϊόντος του νησιού και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να μπορέσουν τόσο οι ποσότητες αλλά και η τιμή του να αυξηθούν.
Αυτά επεσήμαναν χθες μεταξύ άλλων τόσο ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης Γιώργος Μαρινακης, όσο και ο επιστημονικός συνεργάτης του Συνδέσμου Νίκος Μιχελάκης, μετά το τέλος της συνεδρίασης του ΔΣ του ΣΕΔΗΚ που πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο.
Βασικό αγκάθι στην παραπάνω διαδικασία αποτελεί το πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου το οποίο χαρακτηρίζεται αναποτελεσματικό. Για τον λόγο αυτό επανειλημμένως με υπομνήματα και σχετικές παρεμβάσεις του ο ΣΕΔΚ επισημαίνει την ανάγκη περιφερειοποίησης του προγράμματος, ώστε αυτό να υλοποιείται σε τοπικό επίπεδο έγκαιρα και αποτελεσματικά, χωρίς να υπάρχουν τα γνωστά προσκόμματα της γραφειοκρατίας που συνεπάγονται πληθώρα αγκυλώσεων και καθυστερήσεων σε βάρος των ελαιοδέντρων και των παραγωγών.
Η πρόταση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που ετοιμάζει νέο νομοσχέδιο κινείται μεν σε θετική κατεύθυνση ωστόσο ως έχει δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα δηλώνουν, υποστηρίζοντας πως η αποκέντρωση είναι η μόνη αποτελεσματική λύση.
Ειδικότερα, ο κ. Μαρινάκης σε δηλώσεις του τόνισε: «Οι προτάσεις που έχει κάνει διαχρονικά ο ΣΕΔΗΚ πρέπει να νομοθετηθούν. Το σύστημα της δακοκτονίας πρέπει κατά τη γνώμη μας να αποκεντρωθεί σε επίπεδο περιφέρειας. Να μην υπάρχουν ζώνες στις οποίες να μην υπάρχει δακοκτονία, -εκτός αν υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές που δεν τηρούνται- να μην υπάρχει καθυστέρηση στη δακοκτονία, ούτε ελλειμματική δακοκτονία. Η πρόταση μας είναι συγκεκριμένη, είναι πλήρης. Περιλαμβάνει και τη δημιουργία φορέα όπως υπήρχε παλιότερα -σε επίπεδο περιφέρειας- να κάνει αυτή τη δουλειά και προτείνουμε και συγκεκριμένους τρόπους που να χρηματοδοτείται αυτός ο φορέας, ώστε και τα χρήματα των παραγωγών και του κράτους να μην πηγαίνουν χαμένα».
Σχολιάζοντας το νομοσχέδιο που ετοιμάζει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ο κ. Μαρινάκης σχολίασε πως κινείται σε θετική κατεύθυνση πρέπει ωστόσο να επικαιροποιηθεί λαμβάνοντας υπόψη την πρόταση του ΣΕΔΗΚ: «Οι πρωτοβουλίες του υπουργείου σαφώς αμβλύνουν το πρόβλημα, ωστόσο δεν έχουν μπει στον πυρήνα του θέματος που μιλάμε για απόλυτη περιφερειοποίηση όλου του θέματος της δακοκτονίας για κάθε περιοχή. Τα μέτρα που παίρνει είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Παρεμβαίνει σε ένα καθεστώς που ανατρέχει στη δικτατορία όμως όλα αυτά τα νομοθετήματα πρέπει να επικαιροποιηθούν. Εμείς σαν ΣΕΔΗΚ επιμένουμε. Μιλάμε για ανοιχτές δημοπρασίες του προϊόντος. Όπου γίνεται αυτό ο παραγωγός παίρνει υψηλότερη τιμή. Υπάρχουν συνεταιρισμοί που το κάνουν με ιδιαίτερη επιτυχία και νομίζω ότι αυτό πρέπει να γίνει κανόνας για όλους. Εμείς φιλοξενούμε αυτές τις προσπάθειες διαγωνισμού δωρεάν στην πλατφόρμα μας, η οποία έχει πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα λόγω του ότι είμαστε μοναδικός φορέας σε όλη τη χώρα που έχει παρατηρητήριο τιμών. Ο ανταγωνισμός είναι προς όφελος του παραγωγού και του πωλητή» είπε και πρόσθεσε ότι: «Δεν έχουν όλες οι περιοχές το ίδιο πρόβλημα. Η Κρήτη για λόγους κλιματολογικούς έχει πολύ πιο μεγάλο ζήτημα από ότι έχουν τα βόρεια κλίματα και παρόλα αυτά τα αυξημένα προβλήματα δακοκτονίας στην Κρήτη έχουμε καταφέρει ένα ακατόρθωτο ρεκόρ: να έχουμε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό αγνού παρθένου ελαιολάδου σε σχέση με την Ιταλία που είχε περίπου τη μισή ποσότητα -μισό ποσοστό από ότι εμείς. Ωστόσο και στο θέμα της δακοκτονίας πολλοί αυτενεργούν, είτε θύματα κακής πληροφόρησης, είτε τοπικών ιδιωτικών συμφερόντων, κάνουν ασύμμετρη τη δακοκτονία με αποτέλεσμα το προϊόν τους να μην είναι εμπορεύσιμο. Έχουμε ήδη πολύ σοβαρή ποσότητα λαδιού, αποθηκευμένη μη δυνάμενη την εμπορευτούμε διότι τώρα και οι εξαγωγείς και οι έμποροι που προμηθεύονται ελαιόλαδο υ είναι υποχρεωτικό να περνούν από οργανοληπτικούς ελέγχους το προϊόν, για να ναι βέβαιοι ότι αυτό είναι εμπορεύσιμο. Έχουμε αυτό το ζήτημα και πρέπει να γίνει σαφές προς πάσα κατεύθυνση ότι το τάχα για να βγάλω περισσότερο λάδι ρίχνω ακατάλληλα φάρμακα δεν ωφελεί τον παραγωγό γιατί δεν θα μπορέσει να εμπορεύσει το λάδι του».
Από την πλευρά του ο επιστημονικός συνεργάτης του ΣΕΔΗΚ Νίκος Μιχελάκης επεσήμανε: «Η ενέργεια του υπουργείου να ασχοληθεί με την πρόβλεψη νέας νομοθεσίας για τη δακοκτονία βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση. Ο ΣΕΔΗΚ εδώ και χρόνια με υπομνήματα και άλλες ενέργειες έχει υποβάλλει σχετικές προτάσεις και εμείς ευχόμαστε να έχουμε σωστά αποτελέσματα. Θέλουμε μια ριζική λύση. Μια αναθεώρηση ριζική του υπάρχοντος συστήματος το οποίο χωλαίνει από πολλές πλευρές και όχι εμβαλωματικές λύσεις που απλά θα επιδιορθώνουν κάποια κακώς κείμενα των προηγούμενων περιόδων, διότι αυτά μπορεί με τη διόρθωση να προκαλέσουν άλλα προβλήματα. Εμείς προτείνουμε εδώ και χρόνια την περιφερειοποίηση αρμοδιοτήτων, πόρων, δαπανών και διαχείρισης. Ειδικότερα, προτείνουμε την ίδρυση ενός νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, όπως ήταν το παλιό ελαιοταμείο που θα έχει κεντρική υπηρεσία και θα έχει και παραρτήματα στις κατά τόπους περιφέρειες. Αυτό το όργανο θα έχει πλήρη αρμοδιότητα και για την είσπραξη των πόρων -τις εισφορές των παραγωγών αλλά και από διάφορα προγράμματα. Από την άλλη μεριά προτείνουμε οι εισφορές που πληρώνουν παραγωγοί μέσω της παρακράτησης 2% που γίνεται στα ελαιοτριβεία πρέπει να καταργηθούν. Λέμε να υπάρξει ένα σύστημα που να επιτραπεί μεγαλύτερη εισπραξιμότητα των εισφορών αυτών και προτείνουμε ότι θα πρέπει αυτό να γίνει μέσω αλλού τρόπου και ο άλλος τρόπος είναι να γίνεται παρακράτηση από τις επιδοτήσεις που αφορούν τους ελαιώνες που υπάρχουν γενικά. Αυτό δεν λέμε να εφαρμοστεί από φέτος γιατί δεν προλαβαίνουμε. Φέτος λέμε να εφαρμοστεί το παλιό σύστημα με κάποιες επιδιορθώσεις και να αρχίσει η διαδικασία για δημιουργία νέου θεσμικού πλαισίου από φέτος για να εφαρμοστεί του χρόνου».
Χαμηλή παραγωγή χαμηλές τιμές τη φετινή χρονιά
Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ οι τιμές του ελαιολάδου καθορίζονται κατά πολύ από την ποιότητα και την ποσότητα. Η φετινή χρονιά δεν ήταν καλή γι’ αυτό η μεγαλύτερη τιμή δεν ξεπερνά τα 3,15 ευρώ το λίτρο επισημαίνοντας την ανάγκη οι παραγωγοί να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί: «Οι τιμές ποικίλουν. Μιλάμε για τρεις γραμμές του αγνού παρθένου ελαιολάδου. Η ψηλότερη τιμή είναι 3,15 ευρώ το λίτρο, ενώ η χαμηλότερη είναι 2.70 ευρώ. Όλο αυτό έχει να κάνει με διαδικασία, την ποσότητα και την ποιότητα. Πρέπει να προσέξουμε και κρούω τον κώδωνα, καθώς υπάρχει θέμα με την ποιότητα του ελαιόλαδου. Όπως υπάρχουν λάδια αποθηκευμένα, δεν έχουν πωληθεί και αρκετές ποσότητες από αυτές κατά την αντίληψη των εμπόρων είναι μη εμπορεύσιμες. Φέτος δεν ήταν καλή ελαιοκομική χρονιά.
Γίνονται ψεκασμοί χωρίς επιστημοσύνη, γίνεται χρήση ακατάλληλων φαρμάκων και οι παραγωγοί πρέπει να το δουν και να το λάβουν υπόψη. Από την άλλη οι ελαιοτριβείς πρέπει να τους συμβουλεύουν σωστά. Σαν ΣΕΔΗΚ προσπαθούμε μέσα από παρεμβάσεις ς και ενημέρωση να κάνουμε το καλύτερο δυνατόν» ανέφερε.
Από την πλευρά του ο επιστημονικός συνεργάτης του ΣΕΔΗΚ υποστήριξε: «Οι τιμές δυστυχώς και φέτος στην Κρήτη είναι αρκετά χαμηλές και συγκρίνονται με τις τιμές της Ισπανίας, η οποία Ισπανία όμως έχει μια πολύ μεγάλη παραγωγή, ενώ η Ελλάδα έχει μια χαμηλή παραγωγή φέτος. Στην Κρήτη ειδικά η φετινή παραγωγή θα ναι περίπου 65.000 τόνοι, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι θα ήταν 72.000 τόνοι. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ιταλία. Και οι τιμές στην Ελλάδα έπρεπε να ακολουθούν τις τιμές της Ιταλίας, συμβαίνει όμως το αντίθετο και ακολουθεί η Ελλάδα τις τιμές της Ισπανίας. Θα πρέπει λοιπόν κανείς να αναζητήσει τα προβλήματα. Για μας βασική αιτία είναι πολυκερματισμός της προσφοράς. Δηλαδή το ελαιόλαδο προσφέρεται από πάρα πολλούς, στην Κρήτη τουλάχιστον από 550 ελαιοτριβεία και άλλους τόσους «μεσίτες», και αυτό δίνει την ευκαιρία στους ξένους να λειτουργούν σε έναν μειοδοτικό διαγωνισμό. Αναζητούν κάποια ποσότητα σε ένα ελαιοτριβεία με μια τιμή, αν δεν τη βρουν αναζητούν άλλο μέχρι να τη βρουν. Άρα το σύστημα επιτρέπει στον ξένο αγοραστή να πετύχει την τιμή που θέλει. Προφανώς δεν θέλει ψηλές τιμές και αναζητά τη χαμηλότερη».
Η αξιοποίηση των μνημειακών ελαιόδεντρων συμβάλλει στην ανάπτυξη του ελαιοτουρισμού
Στη σημασία ανάδειξης των μνημειακών ελαιόδεντρων που θα συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του ελαιοτουρισμού στο νησί αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ Γ. Μαρινάκης. Όπως είπε είναι ήδη έτοιμες οι μελέτες για αρκετά ελαιόδεντρα προκειμένου να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την ανάδειξη τους και κάλεσε παράλληλα του παραγωγούς-ιδιοκτήτες -να συνεργαστούν με τον σύνδεσμο και τους δήμους τους, ώστε στο σύνολο τους τα μνημειακά δέντρα να αξιοποιηθούν και να αποτελέσουν ένα ισχυρό τουριστικό πόλο για όλο το νησί.
Οι βασικοί λόγοι οι οποίοι επιβάλλουν την ανάπλαση των μνημειακών ελαιοδέντρων της Κρήτης είναι:
– Η αναγκαιότητα της προστασίας και συντήρησης τους σαν πολύτιμων στοιχείων της πατρογονικής μας κληρονομιάς
– Η σκοπιμότητα αξιοποίηση τους για τον εμπλουτισμό της ενδοχώρας του νησιού με αξιοθέατα
– Η δυνατότητα τους να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του τουρισμού στην ενδοχώρα
– Η χρησιμότητα τους στην ανάδειξη και προώθηση του Κρητικού ελαιολάδου
Χαρακτηριστικά σε δηλώσεις του ο κ. Μαρινάκης τόνισε: «Είναι διαρκής η προσπάθεια που κάνουμε σαν σύνδεσμος να λύσουμε θέματα των ελαιοπαραγωγών που είναι σημαντικά και παράλληλα να αναδείξουμε θέματα που έχουν να κάνουν με την ιστορία, την παράδοση αλλά και τον τουρισμό σχετικά με την ελιά. Σε ότι αφορά τα μνημειακά δέντρα ήδη έχουμε ολοκληρώσει μελέτες για έναν αριθμό, τα οποία μπορούμε άμεσα να γίνει δημόσιο έργο για να αναδειχτούν με τη σύμφωνη γνώμη των ιδιοκτητών. Έχουμε ήδη δει σε ποιες άλλες περιπτώσεις μπορούμε να κάνουμε αντίστοιχες μελέτες και συγχρόνως κάνουμε μια έκκληση στους ιδιοκτήτες εκείνους που φιλοξενούν μνημειακά ελαιόδεντρα να συνεργαστούν με τον ΣΕΔΗΚ και τους δήμους τους για να μπορέσουν αυτά τα δέντρα να πάρουν την αξία που έχουν γιατί είναι αμαρτία αυτός ο μνημειακός πλούτος να χαθεί ή να μην αναδειχτεί. Πιστεύουμε ότι μπορεί να δημιουργηθεί ένα δίκτυο ελαιοτουρισμού που να περιλαμβάνει τα μνημειακά δέντρα, το μουσείο της ελιάς και τα ελαιοτριβεία μας, παλιά και νέα ώστε αυτό που σήμερα παρατηρείται στην ελιά στις Γούβες να εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Κρήτη. H Κρήτη φιλοξενεί τέτοια μνημειακά ελαιόδεντρα και είναι παρήγορο ότι και η περιφέρεια συνεργάζεται μαζί μας και βοηθάει και οι δήμοι θέλουν να βοηθήσουν αλλά πρέπει και οι διότι ιδιοκτήτες να συνεργαστούν».