Ο Αλέξης Τσίπρας απηύθυνε κάλεσμα σε όλες τις δυνάμεις που «αυτοπροσδιορίζονται στον χώρο της προόδου», προκειμένου να υπάρξει συσπείρωση κατά της ακροδεξιάς στις ερχόμενες ευρωεκλογές αλλά και για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι κυρίαρχες σήμερα νεοφιλελεύθερες επιλογές στην οικονομία. Στη χώρα όπου λέξεις και έννοιες έχουν χάσει το νόημα τους, διακρίνουμε τρεις λέξεις κλειδιά στον πολιτικό λόγο του πρωθυπουργού. «Πρόοδος», «ακροδεξιά», «νεοφιλελευθερισμός».
Στο πρώτο μέρος της πρότασης του, ο πρωθυπουργός καλεί σε συστράτευση όσους «αυτοπροσδιορίζονται» ως προοδευτικοί. Όχι απαραίτητα όσους όντως είναι προοδευτικοί. Και πως θα μπορούσε άλλωστε; Τι σχέση μπορεί να έχει ένας προοδευτικός άνθρωπος με τον κρατισμό, με την υποστήριξη αυταρχικών καθεστώτων, με την οικονομική ανελευθερία; Που συμβαδίζει η έννοια της κοινωνικής προόδου με τη συντήρηση της φτώχειας, τους διορισμούς ημετέρων, την ανομία, με την λογική της ισοπέδωσης προς τα κάτω, με την απαξίωση κάθε δημοκρατικού θεσμού; Αυτά και άλλα πολλά που θα μπορούσαν να ειπωθούν είναι ψιλά γράμματα. Αν «αυτοπροσδιορίζεσαι» ως προοδευτικός στην Ελλάδα του κ. Τσίπρα είναι αρκετό. Μπορείς να λες και να κάνεις ότι θέλεις, ανεξαρτήτως αν αυτά έρχονται σε αντίθεση με την έννοια της προοδευτικότητας. Στη χώρα μας εξάλλου ότι δηλώσεις είσαι. Στο πολιτικό μας σύστημα υπάρχουν πρόσωπα που ασπάζονται πραγματικά προοδευτικές αξίες, όπως αυτές της ισότητας ευκαιριών, του κράτους δικαίου, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ελευθερίας της έκφρασης και του Τύπου. Εκείνοι που κατανοούν πως πρόοδο και προϋπόθεση για ευημερία αποτελούν η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ελευθερία. Ελευθερία μέσα από θεσμικούς περιορισμούς που παρέχουν ισχυροί και αξιόπιστοι δημοκρατικοί θεσμοί. Εκείνοι που αντιλαμβάνονται την φιλελεύθερη δημοκρατία ως κατάκτηση και όχι ως εμπόδιο στα σχέδια τους. Όλοι αυτοί δύσκολα θα στοιχίζονταν πίσω από τον κ. Τσίπρα και τις πολιτικές του.
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός, όλους τους αυτοπροσδιοριζόμενους πάντα ως προοδευτικούς, τους καλεί σε συστράτευση για να αντιμετωπίσουν δύο πράγματα: Την άνοδο της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Τους καλεί ουσιαστικά, να αντιμετωπίσουν ένα κομμάτι του Τσίπρα του παρελθόντος και του Τσίπρα του παρόντος. Ο Τσίπρας του παρελθόντος, με τον συγκυβερνήτη του κ. Καμμένο, μπορεί να διαφέρουν σε αρκετά σημεία από την ευρωπαϊκή ριζοσπαστική δεξιά. Αναδύθηκαν όμως στην ευρωπαϊκή πολιτική επιφάνεια μέσω ενός κοινού πλαισίου και ρητορικής. Του ευρωσκεπτικισμού και του λαϊκισμού. Στη συνέχεια, εφόσον ο πρωθυπουργός έχει πλέον αφήσει πίσω του τον ευρωσκεπτικισμό, καλεί τους αυτοπροσδιοριζόμενους ως προοδευτικούς στη μάχη κατά των νεοφιλελευθέρων πολιτικών. Δηλαδή των πολιτικών που εφαρμόζει με απόλυτη υπακοή και σε πλήρη συμφωνία με τις ευρωπαϊκές ελίτ που ο ίδιος χαρακτηρίζει ως νεοφιλελεύθερες.
Προφανώς το κάλεσμα συμπόρευσης του πρωθυπουργού, δεν βρίσκει τόπο στη μάχη κατά της ακροδεξιάς και του νεοφιλελευθερισμού, αλλά στο ρητό «ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται». Οι κατά δήλωσιν προοδευτικοί που συμφωνούν με τον τρόπο που ο πρωθυπουργός έχει πορευτεί στην πολιτική του σταδιοδρομία ας συστρατευτούν μαζί του. Ας συμπορευτούν στο «εμείς» του κ. Τσίπρα. Οι υπόλοιποι θα παραμείνουν με τους «άλλους». Εν τέλει το ποιος φοράει την ταμπέλα του «αυτοπροσδιοριζόμενου προοδευτικού» ελάχιστα ενδιαφέρει. Ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία της μεταπολίτευσης, αργά αλλά σταθερά, οι πολίτες αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ποιες συμπεριφορές, αξίες, ιδέες και πολιτικές αποτελούν τη συντήρηση και το παρελθόν, και ποιες την πραγματική πρόοδο και το μέλλον.
*Ο Γεώργιος Νάστος είναι ιδιωτικός υπάλληλος – απόφοιτος του τμήματος πολιτικής επιστήμης του πανεπιστημίου Κρήτης